Mijn manuscript is af! Hoe maak ik daar een (e)boek van?

Het is eindelijk zover: je manuscript is af! Je hebt het laten nalezen door een redacteur en je bent tevreden over het eindresultaat. Nu wil je het boek gaan verkopen, maar dat kan niet zomaar.
Een Word document is nog geen leesbaar boek en je tekst zal eerst in de vorm van een ebook of paperback gegoten moeten worden. Hoe werkt dat?

Het produceren van een ebook of paperback wordt ook wel ‘formatting’ of formateren genoemd. Formateren is een kunst op zich, waar sommige self-pubbers zich wel aan willen wagen en sommige niet.

Denk er maar eens over na. Hoe ziet een boek er eigenlijk uit? Het heeft een cover, een copyrights pagina, titel bladen, hoofdstukken, bladzijnummer e.d. Dit alles is niet terug te vinden in je manuscript en als het daar al wel in voorkomt, is het nog niet in de vorm van een boek.
Bovendien is er een groot verschil tussen het formateren van een tekst voor een paperback en dat voor een ebook.

Daar moet je dus allemaal rekening mee gaan houden als je zelf je eigen formatting gaat doen.

Ebook met alleen tekst

Ebooks komen in twee verschillende soorten: Epub en Mobi. Beide formaten heb je nodig als je het ebook wilt gaan verkopen. Amazon speelt tegenwoordig een steeds grotere rol in de ebook verkoop, óók in de Lage Landen en zij accepteren alleen het Mobi formaat.

Als je manuscript alleen maar tekst bevat, zou je kunnen proberen je eigen formatting te doen. Het beste kun je hiervoor de gratis Stijlgids van Smashwords downloaden en deze letter voor letter volgen. Het lijkt veel, maar als je eenmaal doorkrijgt hoe je manuscript eruit moet zien, zul je bij je volgende teksten daar al tijdens het schrijven rekening mee gaan houden.
Let op dat een ebook GEEN paginanummers heeft, dus voeg die ook niet toe in je document. Daar krijg je alleen maar last van.

De Stijlgids gaat uit van een Word document. Het geformatteerde Word document dat je hieruit krijgt kun je ook gebruiken voor Amazon’s KDP, maar zorg wel dat je alle referenties naar Smashwords verwijderd.
Hetzelfde geldt als je dit Word doc gebruikt voor Kobo of Draft2Digtal.

Via KDP wordt je Word doc omgezet naar een Mobi formaat ebook en het is zaak deze goed te controleren in de previewer.
Kobo zet het Word doc om naar een Epub formaat. Controleer ook deze goed!

Een fout die ik veel tegenkom in zelf-geformatteerde ebooks is dat iedere keer als er een <enter> is gegeven op het toetsenbord, er een extra witregel ontstaat in het ebook (zie voorbeeld hieronder). Dit leest heel erg lastig en ebooks die per ongeluk zo zijn geformatteerd, gooi ik altijd meteen weg. Geen goede reclame voor de schrijver.

Een andere fout die veel voorkomt is dat een nieuw hoofdstuk niet op een nieuwe pagina begint. Dit is minder storend dan alle extra witregels, maar het getuigt niet echt van professionaliteit.

Fouten als deze kun je makkelijk voorkomen door je ebook uitgebreid te checken in de verschillende previewers vóór je op ‘publiceren’ klikt. Het loont om de fouten die je vindt eerst te verhelpen!

Calibre

Het is mogelijk zelf je eigen ebooks te produceren via Calibre. Dit is een gratis te downloaden programma.
In Calibre kun je een Word doc uploaden en deze vervolgens omzetten naar Epub of Mobi.
Het is slim om het Word doc dat je hiervoor gebruikt te formateren volgens de Stijlgids van Smashwords.

Ebook met plaatjes

Een ebook met plaatjes of tekst in vakjes e.d., kun je beter niet zelf gaan formateren. Het is een erg ingewikkeld proces om het allemaal goed te krijgen en ik raad dan ook aan hiervoor een professionele formatter in de arm te nemen.
Dit kost geld, maar het is de investering waard!

Paperback

Paperbacks zijn heel iets anders dan ebooks, met het belangrijkste verschil dat ze paginanummers hebben.
Je kun je eigen PDF creëren door via Brave New Books, Createspace, Pumbo of vergelijkbare sites een Word doc te uploaden naar hun PDF creator.
Of je kun zelf een PDF creëren via een wordproces programma, of een design programma, zoals Publisher.

Hou er rekening mee dat een paperback ‘opengeslagen’ gelezen moet kunnen worden, dus met twee pagina’s naast elkaar.
Zorg dus dat de titelpagina’s, copyright pagina en eerste hoofdstuk op de goede kant komen te staan.

Als je een PDF hebt gecreëerd kun je deze uploaden naar de distributeur van jouw keuze

Formatter inhuren

Persoonlijk heb ik jaren lopen klooien met het zelf in elkaar zetten van ebooks en paperbacks. Uiteindelijk lukte het altijd wel, maar het kostte me altijd veel tijd en stress.

Daarom heb ik voor Don’t Feed the Rat!, mijn eerste fictie boek, gekozen voor het inhuren van een professionele formatter.
Jennifer van IndieDesignz heeft van mijn manscript een serie ebooks gemaakt (Epub, Mobi en Smaswords) en een PDF voor de paperback. Zij had ook al de voorkant gemaakt en heeft vervolgens ook de volledige cover van het paperback gemaakt.

Ik vond het heerlijk dit allemaal uit handen te kunnen geven, want ik had opeens zoveel meer tijd om me met andere dingen bezig te houden, zoals het plotten van het tweede boek.
Het design van beide voorkanten en het formateren van de tekst hebben me zo’n €350 gekost voor een boek van 80.000 woorden.

Ook voor het formateren van het nog uit te komen non-fictie boek over plotten en outlining, dat ik samen schreef met Eva Kattz, hebben we Jennifer ingehuurd. Dit manuscript beval veel tekst in vakken, Jpegs e.d. en het zou veel te veel tijd en hoofdbrekens kosten om dat zelf te doen.

Je hebt dus twee mogelijkheden voor het formateren van een manuscript. Je kan alles zelf doen of je besteed het uit aan een professional. Welke keus je maakt zal afhangen van je budget, het soort tekst dat je hebt en je eigen expertise. Er is geen goede of foute keus. Zolang het eindresultaat er maar professioneel uitziet!

Aanverwante blogposts:

 

About Maria Staal 273 Articles
Maria is geboren en getogen in Groningen, maar heeft ook veel van de wereld gezien. Ze schrijft detective verhalen onder een pseudoniem, helpt schrijvers hun eigen boeken uit te geven door middel van haar blog, boeken en podcast. Ze heeft samen met haar schrijfcoach een succesvolle methode bedacht voor het plotten van verhalen. Houdt van ruimtevaart, fietsen en katten.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.