Help! Schrijf ik erotiek of porno?

Door schrijfcoach Eva Kattz

Erotische romans zijn razend populair. Zo populair zelfs dat het soms wel lijkt alsof IEDEREEN aan de volgende erotische blockbuster werkt. En dat zou geweldig zijn – als diezelfde schrijvers maar wisten waar ze mee bezig zijn. Helaas zijn veel erotische romans niet meer dan porno, waar je behoorlijk moet zoeken om nog iets erotisch te ontdekken.

Ik begrijp dat dit een wat boute uitspraak is, maar voordat je me nu alle delen van Fifty Shades of Grey onder de neus gaat wrijven, mijn kritiek heeft niets te maken met hoeveelheid seks in deze romans, of met het ‘oei-dat-was-hot’ effect.

Ik ben zelf bepaald niet vies van een goedgeschreven erotische roman op z’n tijd. Helaas ligt het probleem bij schrijvers die, vaak in hun enthousiasme, niet echt nadenken over wat een erotische roman nu eigenlijk precies sexy maakt.

Hoewel er absoluut een markt is voor porno, ben ik ervan overtuigd dat dit niet is wat de meesten van ons in gedachte hebben als de schrijfkoorts toeslaat. We willen sexy, opwindende verhalen schrijven, geen pagina’s vol anatomische terminologie afgewisseld met schuttingtaal als goedkoop effect.

Het schrijven van erotische romantiek die lezers grijpt vereist een serieus begrip van wat seks sexy maakt.

Smaken verschillen, maar er is zeker een manier om te bepalen of je erotica of porno schrijft

Voordat we het gaan hebben over de manier om te bepalen of je erotica of porno schrijft, laten we eerst eens kijken wat het woordenboek daarover te zeggen heeft.

• Romantiek: roman, film of genre van populaire fictie waarin personages verliefd worden of een romantische relatie beginnen
• Erotica: geschreven werken, meestal fictie, die te maken hebben met seksuele liefde
• Porno: seksueel expliciete video’s, foto’s, geschriften en dergelijke, geproduceerd om seksuele opwinding te ontlokken

Wat hebben we uit het bovenstaande afleiden? In ieder geval twee dingen.

Traditionele romantiek is gebaseerd op een relatie, al dan niet in ontwikkeling. Romantische verhalen kunnen seks bevatten, maar het is niet noodzakelijk voor het plot. Of een roman getemperd is of gepeperd hangt af van de subcategorie waarin het boek gepubliceerd wordt.

Erotica is een heel ander geval. Deze verhalen gaan zonder uitzondering over seks en het plot kan niet zonder. Maar wat is dan het verschil met porno?

In tegenstelling tot erotica is bij porno het relatie element is verwijderd. De personages zijn niet meer dan lichamen die handelingen uitvoeren, ongeacht menselijk gevoel, motivatie of persoonlijke voorkeuren. De personages bestaan in een vacuüm waarin elk woord en elke handeling als enig doel heeft om seks te hebben. Kortom, deze personages zijn seksrobots.

Erotica kan voor 99% over seks gaan, maar de personages zijn menselijk

In erotica kunnen personages wel of niet genieten van de handelingen in kwestie, maar ze maken keuzes op basis van ervaring, karakter en persoonlijke voorkeuren of antipathieën. Als ze aan een triootje beginnen, is dat omdat ze het willen, niet omdat de scenarioschrijver of auteur op het idee kwam en de situatie naar zijn hand zette om de personages te laten doen wat hij of zij wilde.

In erotica gaan de gevoelens en emoties van elk personage verder dan hoe opgewonden ze zijn en hoe gespierd, welgeschapen, prachtig of gevaarlijk hun partner is. Dit zijn beschrijvingen. Om een beschrijving genoeg kracht te geven, moet de lezer gevoelsmatig in het verhaal worden getrokken. En dat kan alleen maar als diezelfde lezer begrijpt waarom de personages de wellustige dingen doen die je beschrijft.

Simpelweg vermelden dat hij de kleren van haar lijf wil rukken is niet genoeg. Sorry. Lezers willen weten WAAROM hij haar de kleren van het lijf wil rukken. Bovendien, wil zij dat wel? Vrouwen in erotische romans zijn vaak slim en zelfstandig, met een hele duidelijke eigen mening. En ze zijn niet bang om die mening te uiten of om te experimenteren – maar ze zijn geen seksrobots.

Als je goede erotiek wil schrijven, denk dan altijd aan je personages als mensen.

Laat de woordkeuze van het verhaal aansluiten op de karaktereigenschappen van je personage

Nog een extra opmerking over woordkeuze.
Het schrijven van goede seks is gelijk aan de voorbereiding voor een spannende date: je wil het beste van jezelf laten zien en daar past geen ondergoed bij dat je al twee dagen aan hebt. Dus waarom zou je in je erotische roman schuttingtaal gebruiken als dit niet bij het verhaal past?

Begrijp me niet verkeerd, er is een woordenboek vol termen die je niet zou bezigen waar je oma bij is, maar diezelfde woorden zijn helemaal niet verkeerd in de context van je erotische werk. Het is meer een kwestie van weten wanneer en waarom je ze gebruikt.

Lezers van erotica zijn behoorlijk wat gewend en houden over het algemeen niet van verhullende taal. Ze willen weten wat er gebeurt! Maar wat het niveau van je taalgebruik ook is, het moet passen bij de toon die je met je scene wil zetten.

Daarnaast zijn het je personages die bepalen of ze wel of niet aan ‘dirty talk’ doen. Het hangt helemaal af van de eigenschappen van een personage.
Een zorgzame, charismatische held zal tijdens een seksscene niet opeens luidruchtig en vulgair worden. Als dat echter wel in de lijn van het karakter ligt, en de lezer weet dit, dan is er geen probleem.

Wees echter bedacht op het verschil. Jij bent de schrijver, maar de lezer zal weten wanneer je een personage woorden in de mond legt, of wanneer je een verhaal zo graag spannend en opwindend wil maken dat je voorbij gaat aan de essentie van de scene.

Er zijn een nog een hoop andere dingen waar je als schrijver van erotica rekening mee moet houden, maar helaas is deze blogpost echt véél te kort om al die onderwerpen te behandelen. Mocht je echter geïnteresseerd zijn geraakt, dan zijn hier een paar boeken om je verder op weg te helpen.

• Be A Sex-Writing Strumpet door Stacia Kane
• The Complete Idiot’s Guide to Writing Erotic Romance door Alison Kent

Deze boeken zijn in het Engels, maar laat dat niet in de weg staan – ook als je niet het Engels schrijft kun je er veel aan hebben. Goede erotiek heeft tenslotte niets te maken met de taal waarin je schrijft!

Over Eva Kattz

Eva Kattz schrijft zowel fictie als non-fictieboeken en is een gedreven self-pubber. Zij woont in Noord-Nederland, samen met haar man en drie katten. Eva en Maria schreven samen een boek over het plotten van fictie, Fiction Builder!.
Eva is momenteel bezig met het schrijven van een serie in het fantasy/horror genre. Daarnaast is ze bezig met het opzetten van haar eigen bedrijf als schrijfcoach.
Je kunt haar vinden op Instagram @gbkattz.