Morgen begint een nieuw decennium. Daarom leek het me leuk eens terug te kijken naar de afgelopen 10 jaar om te zien welke grote mijlpalen we in die periode hebben gehad wat betreft selfpublishing in Nederland en België en wat we als schrijvers met deze mijlpalen hebben gedaan.
Het zelf uitgeven van boeken, in het verleden veelal ‘uitgeven in eigen beheer’ genoemd, kan al vele jaren. Denk daarbij aan Boekscout en Free Musketeers. Maar zowel nationaal als internationaal zijn er de laatste 10 jaar veel dingen veranderd in de uitgeefwereld. Deze verandering is vooral het gevolg van een groter wordende digitalisering en het gebruik van het internet.
Maar wat waren nu voor de Lage Landen dé momenten dat zaken rondom het zelf uitgeven van boeken radicaal veranderden? Mijlpalen, als het ware, die schrijvers opeens kansen gaven die ze eerder niet hadden?
Mijlpaal 1: Juni 2013
Via Brave New Books kunnen selfpubbers nu ebooks (en papieren boeken) rechtstreeks op Bol.com plaatsen.
Ondanks dat Bol.com als sinds 2009 ebooks verkocht op hun webwinkel, konden alleen traditionele uitgeverijen ebooks naar hen laten distribueren. Maar met de komst van Brave New Books was opeens iedereen in staat een ebook te publiceren en direct te gaan verkopen op Bol.com.
Hiermee kwamen we in Nederland en België ‘op hetzelfde niveau’ als onze collega schrijvers uit Amerika en Groot Brittannië. Daar was het zelfstandig publiceren van ebooks al sinds 2008-2009 steeds populairder geworden.
Toch namen ebooks hier niet zo’n grote vlucht als in deze Engelstalige landen. Dit ondanks dat sinds 2009-2010 smartphones al steeds algemener werden en er een transitie gaande was naar de consumptie van content via digitale media en mogelijkheden.
De Engelstalige selfpubbers hebben in de vroege jaren grote invloed gehad op de verkopen van ebooks. Dit omdat zij gunstige prijsmodellen gingen toepassen, die bijna onmiddellijk populair werden bij het grote publiek. Vooral rond 2011, toen de algoritmen van Amazon gunstig waren en 99ct ebooks grotere zichtbaarheid genoten dan ebooks die duurder waren, zoals die uitgegeven door de traditionele uitgeverijen.
Die fase van het aanslaan van goedkopere ebooks hebben wij hier nooit gehad. Ook niet nadat Brave New Books het mogelijk maakte voor schrijvers rechtstreeks hun eigen ebooks te publiceren op Bol.com en dus hun eigen prijs te bepalen.
Wat daar de reden van is, kunnen we alleen maar naar gissen. Zelf denk ik dat er meerdere reden voor zijn die samen hebben bijgedragen aan een minderde populariteit van ebooks in Nederland en België.
- Zo zou het bijvoorbeeld goed mogelijk kunnen zijn dat lezers uit de Lage Landen liever vasthielden aan het papieren boek en daardoor het nut niet echt inzagen van het ebook.
- Ook zou het kunnen dat schrijvers, als lezers, niets hadden met ebooks en er daardoor vanuit gingen dat het ook niet belangrijk was ze uit te geven.
- En waarschijnlijk hebben traditionele uitgeverijen er ook geen goed aan gedaan om de schaarse ebooks die ze in de begin jaren uitgaven, bijna even hoog te prijzen als hun papieren boeken.
Het ‘goedkope prijs model’ dat in Amerika en Groot Brittannië zo goed van de grond kwam, is hier nooit met succes toegepast. Ook hier is weer de vraag waarom niet. Want ondanks dat lezers steen en been klaagden over de dure prijs van ebooks, werden goedkope ebooks al snel als ‘slecht’ bestempeld.
Een van de redenen voor het kiezen van een hogere prijs voor het ebook, zou kunnen zijn dat ebooks die via Brave New Books werden uitgegeven alsnog via het CB op Bol.com kwamen. Hierdoor bleef er voor de selfpubber bij een goedkopere prijs haast geen royalty’s over.
Dat was het grote nadeel van Brave New Books. Het leek een mooi model, maar uiteindelijk waren zelfs de selfpubbers die hun ebooks wel goedkoper wilden prijzen min of meer gedwongen om dit los te laten.
Een andere reden zou kunnen zijn dat selfpubbers in Nederland en België altijd met wat argwaan hebben gekeken naar wat er internationaal gebeurde. Hoe vaak heb ik niet gehoord dat ‘hier alles anders is’ en dat we daarom ‘wat daar werkt niet hier kunnen toepassen’.
Zelf ben ik er altijd van overtuigd geweest dat deze redenering niet klopte, maar als het onderling zo werd geroepen, ging iedereen er vanzelf in geloven.
Bovendien was er in de vroege jaren nog niet een eigen plek waar selfpubbers bij elkaar konden komen, ervaringen konden delen en elkaar op weg helpen, zonder dat er telkens sceptische tegengeluiden kwamen van traditioneel uitgegeven schrijvers.
Het ‘us versus them’ syndroom was en is nog steeds van invloed op hoe selfpubbers en traditioneel uitgeven schrijvers met elkaar omgaan. Ze bekijken elkaar met argwaan, terwijl ze juist meer samen zouden moeten gaan werken. Dat zou gunstig zijn voor iedereen want selfpubbers en traditionele uitgegeven schrijvers kunnen veel van elkaar leren!
En dan is er nog het stigma dat alle zelf uitgegeven boeken bagger zijn. Dat zijn ze niet, maar probeer daar maar eens vanaf te komen. Een bijna schier onmogelijke taak, waar zelfs Engelstalige selfpubbers nog steeds last van hebben. En dat ondanks dat zelf uitgegeven boeken in Engelstalige landen veel meer zijn ingeburgerd dan hier.
Mijlpaal 2: November 2014
Amazon krijgt een webwinkel in Nederland, maar alleen voor ebooks.
Bol.com is al jaren de populairste webwinkel van Nederland en België en daar kwam met de komst van Amazon NL in 2014 geen verandering in.
Marktonderzoek wees uit dat de Nederlandse consument meer vertrouwen heeft in Bol.com dan Amazon. Dat komt waarschijnlijk ook omdat Amazon hier onterecht het label ‘duur’ heeft.
Ook zal het feit dat Amazon tot nu toe alleen ebooks via zijn NL store verkocht, geen goed hebben gedaan aan hun populariteit. (Daar komt trouwens begin 2020 verandering in, wanneer Amazon hun NL winkel uitbreidt naar een volledige webwinkel waar o.a. ook papieren boeken te koop gaan zijn.)
Ondanks het feit dat er alleen ebooks worden verkocht op Amazon NL, staat de webwinkel toch op 7e plaats in de lijst met populaire webwinkels, de Twinkle100.
Het lijkt erop dat in 2014 eerst niet veel selfpubbers gebruik maakten van Amazon NL. Dit ondanks dat ebooks uitgegeven via het zelfuitgeefplatform van Amazon – Kindle Direct Publishing – niet via het CB werden gedistribueerd en er dus veel meer royalty’s over werden gehouden.
Na vier jaar lijkt er nog steeds enige argwaan te zijn voor het publiceren via KDP. Waarom eigenlijk? Heeft dat te maken met het vertrouwen waar ook de Nederlandse consument last van heeft? Of lijkt het publiceren via KDP te ingewikkeld? Je hebt er tenslotte een Mobi formaat ebook voor nodig en niet de vertrouwde Epub.
Ik weet de reden niet, maar als ik de kans zou hebben mijn ebooks onder de ogen van een groter publiek te krijgen, dan zou ik die zeker aangrijpen. Vooral omdat het publiceren via KDP gratis is.
Mijlpaal 3: Oktober 2015
Het Canadese Kobo gaat een samenwerking aan met Bol.com. Ebooks die worden gepubliceerd via het zelfuitgeefplatform van Kobo – Kobo Writing Life – komen daardoor ook automatisch op Bol.com terecht.
Sinds de mogelijkheid om via Brave New Books ebooks direct op Bol.com te publiceren, kwam er nu dus een tweede mogelijkheid bij. Dit was een belangrijke stap voor Nederlandstalige selfpubbers, omdat het toen voor het eerst mogelijk was om ebooks te distribueren naar Bol.com buiten het CB om.
Dit betekende hogere royalty’s en meer controle over de prijs. Hierdoor konden selfpubbers meer gaan spelen met de prijs van hun ebook en dit gebruiken in hun marketing.
Toch kwam er nog steeds niet die omslag naar goedkopere ebooks op Bol.com. Het leek haast wel of Nederlandstalige schrijvers nog steeds de stap naar de digitale wereld niet aandurfden. Heeft dat dan toch te maken met de wens om boeken op papier uit te geven en in de boekhandel te willen liggen?
Mijlpaal 4: Februari 2017
Kobo introduceert met Kobo Plus een abonnementslezen model, eerst voor ebooks en sinds april 2019 ook voor audioboeken.
Het abonnementslezen is al sinds 2014 erg populair in de Engelstalige wereld. Toen introduceerde Amazon Kindle Unlimited (KU).
In Februari 2017 werd het voor selfpubbers die via Kobo Writing Life en Brave New Books ebooks naar Bol.com distribueerden mogelijk om hun ebooks mee te laten doen met Kobo Plus. Net als bij Kindle Unlimited konden lezers nu voor een maandelijks bedrag ongelimiteerd ebooks lezen.
Schrijvers werden voor het uitlenen van hun ebooks betaald uit een grote pot, maar merkten al snel dat ze gemiddeld minder kregen voor een gelezen ebook, dan als dat het verkocht zou zijn.
Vooral schrijvers van bepaalde genres zoals Romance, waarvan de fans erg veel ebooks lezen, waren hier niet blij mee.
Wereldwijd deed de introductie van het abonnementslezen ook veel stof opwaaien. Zo kregen niet alleen selfpubbers die meededen met KU minder betaald, maar ook degene die niet meededen zagen hun inkomsten verminderden.
Het abonnementslezen bracht dus een grote verandering te weeg in het verdienmodel van de selfpubbers nationaal en internationaal.
Ondanks dat niet iedereen blij is met het abonnementslezen, moeten we toch gaan inzien dat het niet meer weg gaat. Het abonnementslezen wordt alleen nog maar populairder, net als het lenen van ebooks via de bibliotheken.
Zo blijkt bijvoorbeeld uit de cijfers van het CB dat in het 1e half jaar van 2019 het aantal nieuwe abonnementen met 73,5% is gestegen ten opzichte van 1e half jaar van 2018. Ook zijn er 8,4% meer uitleningen via de bieb in 1e half jaar 2019 ten opzichte van 1e half jaar van 2018.
Dat zijn indrukwekkende cijfers, waar we niet omheen kunnen als selfpubbers.
Ik vraag me wel eens af of Nederlandstalige selfpubbers door hebben hoe groot de verandering zijn in hun verdienmodel nu abonnementslezen zo populair wordt.
Eigenlijk kunnen we het vergelijken met de mogelijkheid tot rechtstreekse distributie van ebooks op Bol.com. Dit was ook een grote verandering in het selfpubverdienmodel, maar helaas lijkt er niet zoveel mee te zijn gedaan. Dat is natuurlijk jammer, aangezien de omarming van een verandering ook positieve gevolgen kan hebben voor selfpubbers.
De verwachting is zelfs dat er en nóg grotere verandering in ons Nederlandstlalige verdienmodel op stapel staat, namelijk de invoer van het zogenaamde ‘Pay to play’.
Dit houdt zoveel in dat als je zichtbaarheid wilt voor je boeken, je ervoor zult moeten betalen via advertenties. Dat klinkt hard, maar vergeet niet dat traditionele uitgevers ook betalen voor een goed plekje vooraan in de boekhandel.
Het invoeren van Pay to play betekend dat het selfpubben volwassen aan het worden is en steeds meer gezien moet gaan worden als een heuse onderneming.
Pay to play vindt je nu al terug bij Facebook. Wil je daar zichtbaarheid voor je berichten of boeken, zul je een advertentie moeten plaatsen. Organisch zien maar weinig van je volgers je berichten meer.
Met de komst van een volledige Amazon webshop naar Nederland, kun je er donder op zeggen dat het een kwestie van tijd is dat je ook daar zult moeten gaan betalen voor zichtbaarheid, zoals dat ook al sinds 2018 het geval is op de internationale Amazon webshops.
En als Amazon dit gaat doen in Nederland, zal Bol.com vast niet ver achterblijven.
Het komt eigenlijk simpelweg hier op neer. Als je boeken wilt verkopen moet je aan marketing doen. Ieder bedrijf moet geld investeren en aan marketing doen om omzet te draaien. Adverteren is een normaal onderdeel van de marketing en daar zul je als selfpubber ook aan mee moeten doen om boeken te verkopen. Zonder marketing, gebeurd er niks.
Maar wat is er nu vooral gebeurd in de laatste 10 jaar?
Wat er vooral is gebeurd is een uitbreiding van wat we als selfpubbers zelf kunnen doen. Hebben we daar genoeg gebruik van gemaakt in de laatste 10 jaar? Misschien niet.
Misschien was dat ook wel niet goed mogelijk. Want als lezers geen ebooks willen kopen, dan heb je een probleem. Maar misschien was het ook wel een kwestie van ‘supply and demand’. Hadden wij als selfpubbers meer goedkope ebooks aangeleverd, zoals in Amerika en Groot Brittannië gebruikelijk was, wellicht was men dan wel geïnteresseerd geraakt.
We zullen het echter nooit weten, want dat moment is voorbij. Het abonnementslezen neemt nu het stokje over.
En natuurlijk zijn papieren boeken altijd al lastiger te publiceren en distribueren geweest voor ons. Dat komt door die verrekte monopolie van het CB. Maar het lijkt erop dat daar begin 2020 verandering in gaat komen met de verkoop van papieren boeken op Amazon NL.
En vergis je niet. Dit gaat een grote verandering worden en een uitdaging voor Bol.com.
In 10 jaar tijd is er mijns inziens een stap gezet in de richting van de professionalisering van het selfpubben in Nederland en België. Sommige selfpubbers hebben daarin grotere stappen genomen, anderen doen er langer over om hun schrijfbedrijf aan te passen aan de veranderingen.
Duidelijk is echter wel dat je in het nieuwe decennium er niet meer onder uitkomt om je schrijfbedrijf als onderneming te gaan zien. Hierbij zul je tijd en geld moeten investeren. Uiteraard hangt dit af van het doel dat je hebt met het schrijven en uitgeven van je boeken, maar houd er nu alvast rekening mee dat als je een beetje wilt verkopen je er in de volgende 10 jaar helemaal niet meer aan ontkomt om te gaan professionaliseren. Digitalisering en ‘outside the box’ denken zijn daarbij cruciaal!
#
In het nieuwe jaar ga ik nog wat nader kijken naar de veranderingen die ons het komende decennium te wachten staan in de selfpubwereld.
Verder lezen:
- Wil je meer weten over hoe je ebooks snel en gemakkelijk kunt uitgeven? Lees dan: Drie goedkoopste manieren uitgeven ebook
- In de snelveranderende utigeefwereld is digitaal denken van groot belang. Maar wat is dat precies? Digitaal denken. Wat moet ik daarmee?
- Steeds meer lezers worden lid van abonnementsdiensten als Kobo Plus en Storytel. Hoog tijd eens te kijken hoe selfpubbers daar hun voordeel mee kunnen doen. Lees meer via: Abonnementslezen is niet meer weg te denken!
Be the first to comment