Wat gaat er veranderen voor selfpubbers in 2020 en daarna?

Het is 2020 en het derde decennium van de 21^e eeuw is begonnen. De technologie gaat nog steeds met sprongen vooruit en de digitale wereld krijgt steeds meer invloed op wat wij doen. Dat geldt ook voor de manier waarop wij boeken lezen en content tot ons nemen. Hoe beïnvloedt dat ons als schrijvers en selfpubbers? Wat zijn de dingen die voor ons gaan veranderen in 2020, maar ook in het komende decennium?

Op 31 december 2019 heb ik in mijn blogpost teruggekeken naar wat er het afgelopen decennium allemaal gebeurde op het gebied van selfpublishing in Nederland en België. Wat voor invloed had dat op de Nederlandstalige uitgeefwereld en schrijvers?

Nu is het tijd om vooruit te kijken. Wat gaat er allemaal veranderen voor ons op de korte termijn en waar moeten we rekening mee gaan houden voor de komende 10 jaar? Kortom: mijn voorspellingen voor 2020 en verder.

Voorspelling 1. Wat er internationaal gebeurt op selfpubgebied, gebeurt hier ook

In mijn terugblikblog heb ik het al even gehad over een opinie die er lijkt te heersen onder Nederlandstalige selfpubbers namelijk: wat er internationaal gebeurd op selfpubgebied, gebeurd hier niet. Veel selfpubbers denken dat dingen hier anders zijn en dat daarom wat daar van toepassing is, hier geen invloed heeft.

Deze stelling is altijd al onzin geweest wat mij betreft, maar we zijn nu aan het vooruitkijken. Het is een feit dat in de nabije toekomst we er niet meer omheen kunnen dat dingen internationaal in elkaar gaan overlopen.
Daarbij hoef je alleen maar te kijken naar de technische mogelijkheden wat betreft ebooks, maar ook de productie van audioboeken. Dit laatste zal in de komende twee-drie jaar een enorme vlucht gaan nemen, maar daarover later meer.

Als selfpubbers hebben we altijd al invloed gehad op wat er in de uitgeefwereld gebeurd, ook al voelt dat in de Lage Landen misschien niet zo.
Maar doordat we nu onze boeken zelf kunnen uitgeven en verkopen, hebben we de cultuur in Nederland en België verrijkt met teksten die anders op de slushpile van de traditionele uitgevers waren blijven liggen. En dat is natuurlijk erg leuk.

Dit brengt tegelijkertijd ook een verantwoordelijkheid met zich mee van het produceren van professionele producten. Want als jij de lezer laat betalen voor je boek, dan ga je een ongeschreven contract met hem aan dat je hem het beste product voorschotelt dat je kunt.

De internationale vakbond voor selfpubbers, de Alliance of Independent Authors (ALLi), is al jaren bezig om schrijvers ervan te doordringen dat de professionaliteit van zelf uitgegeven boeken van groot belang is. Niet alleen om van het stigma af te komen dat alle selfpub boeken bagger zijn, maar ook om schrijvers de kans te geven een schrijfbedrijf op te bouwen waarmee ze, misschien niet fulltime, maar toch goed geld kunnen verdienen.

In al mijn verdere voorspellingen zal de professionaliteit van de selfpubber een grote rol spelen. En professionaliteit betekent dat je kijkt naar wat er om je heen gebeurd en de beste methode en strategieën overneemt. Zowel nationaal als internationaal.
Wat daar gebeurd is van invloed hier en andersom. Alle selfpubbers zitten in hetzelfde schuitje en als jij over de grenzen gaat kijken en professioneel te werk gaat, dan help je niet alleen jezelf daarmee, maar alle selfpubbers wereldwijd.

Orna Ross, directeur van ALLi, omschreef het in haar nieuwjaarsblogpost als volgt.

“Als schrijvers en mensen reageren we niet alleen passief op dingen. Door onze acties en ideeën zijn we in staat te reageren op trends en deze te herhalen. De toekomst is niet iets dat ons overkomt; wij creëren de toekomst door de keuzes die we maken.

Wat betreft het uitgeven hebben onze creatieve keuzes invloed op andere schrijvers, niet alleen onszelf. Als we een krachtige en weloverwogen keus maken wat betreft onze creatieve principes, dan heeft iedereen in de selfpubwereld daar profijt van. We worden er beter en sterker van. Kiezen we echter onethisch gedrag, of als we lui zijn wat betreft ons schrijven en uitgeven, hebben we niet alleen onszelf daarmee, maar de hele selfpubwereld.”

Voorspelling 2. Professionaliteit word steeds belangrijker

Uit voorspelling 1. vloeit automatisch voort dat het voor selfpubbers in Nederland en België steeds belangrijker wordt om zich een professionele instelling aan te meten.
Gelukkig zijn veel selfpubbers daar ook al wel mee bezig. Toch is professionaliteit iets waar je over moet blijven bijleren en moet uitbreiden. Doe je dat niet dan verlies je zichtbaarheid en verkoop je minder boeken.

Waar gaat het om bij professionaliteit?

• Zorg dat je een duidelijk doel hebt voor wat je met het schrijven en uitgeven van je boeken wilt doen.
• Aan de hand van je doel ga je een merk opzetten voor jezelf. Aan dit merk kunnen lezer je herkennen en is daarom een belangrijke fundering voor je marketingactiviteiten.
• Zet daarna een platform op. Dit houdt in een website, mailinglist en tenminste één soort social media. Je platform is dé plek om het merk dat je voor jezelf hebt opgezet uit te dragen.
• Ga leren hoe je een supergoed boek moet schrijven. Talent speelt mee bij het schrijven, maar veel schrijftechnische dingen kun je domweg leren. Doe een cursus, ga in zee met een schrijfcoach, of lees alle schrijfboeken die er te lezen zijn.
• Investeer in professionele redactie, vormgeving en cover design.
• Zet aan de hand van al het bovenstaande een meerjarenmarketing- en promotieplan op.

Waarom is professionaliteit zo belangrijk?

Ten eerste natuurlijk om datgene wat ik bij voorspelling 1. heb gezegd. Als selfpubbers slecht werk leveren, dan heeft dat zijn weerslag op alle selfpubbers. Niet alleen in Nederland en België, maar wereldwijd.

Ten tweede is het slecht voor je verkopen. Een onprofessioneel boek met een amateuristische cover is niet aantrekkelijk voor lezers. Het geeft jou een slechte naam en de kans is groot dat lezers je volgende boeken niet eens een blik meer waardig gunnen. En als dat gebeurd dan wordt het steeds lastiger om je doelgroep te bereiken.

Ten derde komen er steeds meer selfpubbers bij en dus boeken. Hierdoor zal professionaliteit steeds belangrijker worden, want je wilt natuurlijk dat je lezers jezelf en je boeken nog steeds kunnen vinden in deze steeds groter wordende vijver.

Is je doel dus om wat geld te willen verdienen met de verkoop, ook al is dit naast een reguliere fulltime of parttime baan, dan ontkom je niet aan professionalisering het komende decennium.
Ga alvast sparen voor de investeringen die eraan zitten te komen en ga bezig met het opzetten van een ondernemersplan.

Succesvol worden met selfpublishing kost tijd. Er zijn geen hoeken die je kunt afsnijden. Naast professionaliteit heb je bovendien doorzettingsvermogen en ondernemerschap nodig.

Voorspelling 3. De komst van een volledige Amazon webwinkel wordt interessant

Eind vorig jaar werd bekend dat in het voorjaar van 2020 de huidige Amazon NL webwinkel waarschijnlijk wordt uitgebreid naar een volledige store. Tot nu toe waren er alleen ebooks te koop.
Met deze uitbreiding komt er een nieuwe grote webwinkel bij, naast Bol.com, Wehkamp en Coolblue.

Qua productenaanbod gaat de nieuwe Amazon winkel het meest lijken op Bol.com, met onder andere naast ebooks ook audioboeken en papieren boeken.
Het is natuurlijk de vraag of de kopers geïnteresseerd zijn in een nieuwe webwinkel en daar producten gaan kopen. Ondanks dat krijgen we er een nieuw verkooppunt bij voor papieren boeken. En dat is interessant voor ons, want een papieren boek verkopen via Amazon, gaat buiten het CB om. En dat betekent hogere royalty’s.

Voorspelling 4. Abonnementslezen gaat niet meer weg, dus zorg voor extra inkomstenstromen

Deze voorspelling heeft te maken met voorspelling 3, want met de komst van een uitgebreide Amazon webwinkel naar de Lage Landen, zal in de toekomst vast ook Kindle Unlimited komen.

Via Kindle Unlimited (KU) kunnen lezers voor een klein bedrag per maand een bepaald aantal ebooks lezen, vergelijkbaar met Kobo Plus. Tot nu toe is KU nog niet beschikbaar in Nederland, maar met een uitgebreide store, zal het waarschijnlijk een kwestie van tijd zijn voordat het ook hier mogelijk wordt.

Engelstalige selfpubbers hebben over het algemeen veel klachten over KU. Want wil je meedoen met KU, dan ben je verplicht je ebook aan te melden voor KDP Select. Dit is het optionele exclusiviteitsprogramma van Kindle Direct Publishing, het zelfuitgeefplatform van Amazon.
Je ebooks aanmelden voor Select, betekent dat ze exclusief alleen op Amazon te koop mogen zijn. Dit tegenover een ‘wijde’ distributie op andere webwinkels.

Sinds de komst van Select en KU hebben Engelstalige selfpubbers gemerkt dat hun inkomsten achteruit zijn gegaan. Men krijgt nu eenmaal minder betaald voor het ‘uitlenen’ van een boek via KU, dan via een directe verkoop. Bovendien geven de algoritmen van Amazon voorkeur aan ebooks die in Select zitten en verminderen ze (straffen, zeg maar) de zichtbaarheid van ebooks die daar niet in zitten.

Iets soortgelijks is in hier in de Lage Landen gebeurd met de komst van Kobo Plus. Ook al vereist Kobo Plus geen exclusiviteit, ook hier hebben selfpubbers die hun ebooks in Kobo Plus aanbieden, hun inkomsten naar beneden zien gaan.

Nu zullen selfpubbers hier niet zo snel gebruik maken van Select bij het uitgeven van hun Nederlandstalige ebooks, omdat ze deze waarschijnlijk ook graag op Kobo en Bol.com willen verkopen. En dat is niet mogelijk als het ebook in Select zit. Maar het abonnementslezen in het algemeen gaat niet meer weg en daar hebben alle selfpubbers wereldwijd last van.

Als inkomsten uit de verkoop en uitleen van ebooks naar beneden gaan, zit er voor ons niks anders op dan te zorgen dat we extra inkomstenbronnen creëren naast de verkoop uit ebooks. En dat kan heel divers zijn.
De een zal bijvoorbeeld ervoor kiezen om een (parttime) reguliere baan te houden naast het hebben van een schrijfbedrijf. De andere gaat misschien iets doen met het aanbieden van redactie of vormgeving of design.

Ook kunnen er extra inkomsten worden verkregen uit het aanbieden van een manuscript in zoveel mogelijk verschillende vormen. Denk hierbij aan een paperback, hard cover, grootletterdruk, ebook en audioboek. Bovendien kun je proberen je teksten te laten vertalen, maar ook verfilmen is een mogelijkheid.

Van belang bij al deze mogelijkheden is dat schrijvers zoveel mogelijk de auteursrechten behouden over hun eigen teksten. Alleen op die manier kun jijzelf als schrijver beslissen wat er met jouw teksten gebeurd en er zelf de vruchten van plukken.

Het behouden van je auteursrecht en hoe je omgaat met de licenties van je teksten is een belangrijk onderdeel van de professionalisering van jezelf als selfpubber en gaat bovendien de komende jaren een steeds grotere rol spelen. Teken dus niet zomaar een contract waarbij je wordt gedwongen tot in lengte van dagen je auteursrecht op te geven.
Zorg dat je weet hoe auteursrecht en licentiëring werkt!

Voorspelling 5. Robots gaan boeken schrijven, wat betekent dat voor ons mensen?

De laatste jaren zijn robots, ook wel Artificial Intelligence (AI) genoemd, steeds beter geworden in het schrijven van teksten. Het is geen science fiction meer dat in de nabije toekomst er geen verschil meer zal zitten in teksten die geschreven zijn door een AI of door ons.

Dit heeft grote gevolgen voor de auteursrechten. Die van ons zowel als die van de AI’s. Stel dat je een tekst schrijft, die vervolgens wordt vertaald met een supergoed AI vertaalprogramma. Zijn de rechten daarvan dan van jou of van de AI?

Ik kan me voorstellen dat je denk dat dit allemaal gewauwel over de toekomst is, maar de mogelijkheden hiervoor, en voor het door AI’s laten inspreken van audioboeken, zijn écht niet zover weg. We praten over jaren, niet decennia.

De vooruitgang van de technologie en de toepassing daarvan kan voor ons selfpubbers verwarring scheppen en ons het gevoel dat we alles niet meer kunnen bijbenen. Vooral voor schrijvers die nog maar net beginnen met selfpubben.
Toch is het, net als met auteursrecht en licentiëring, belangrijk dat we ons al gaan bijscholen over toekomstige mogelijkheden. Als we over een paar jaar gebruik kunnen gaan maken van vernieuwde technologieën dan komt dat onze professionalisering alleen maar ten goede.

Voorspelling 6. Het produceren van audioboeken wordt in de toekomst gemakkelijker en veel goedkoper

Ik noemde het al in voorspelling 5. Artificial Intelligence zijn bezig met het leren van spreken van teksten. Op dit moment klinken door AI gesproken teksten vaak nog heel erg houterig en onnatuurlijk, denk maar eens aan de sukkelige manier waarop robots de namen van stations in treinen uitspreken, maar het is een kwestie van tijd voordat ze hier beter in worden. En serieus niet zoveel tijd.

Ben je van plan audioboeken te produceren van je boeken (en dat wil je, zie voorspelling 4.) dan kost je dat nu nog handen vol geld. Het produceren van een audioboek van 80.000 woorden kost al snel €2500,-. Heb je meerdere boeken in een serie, bestaat er dus de kans dat je de investering er nooit weer uitkrijgt met verkoop en uitleningen.

Joanna Penn, selfpub goeroe en trendwatcher, heeft ontdekt dat de techniek om een AI op een natuurlijke en menselijke manier een tekst te laten inspreken al bestaat. In de komende paar jaar zal deze techniek ook beschikbaar komen voor ons. En dat betekent dat we veel sneller en goedkoper audioboeken kunnen laten maken.
Niet alleen met de stem van een AI, maar zelfs een AI die de stem van de auteur nabootst. Er zijn al AI’s die maar 30 seconden te hoeven luisteren naar een stem voordat ze deze natuurgetrouw kunnen nadoen. Spooky, maar echt waar.

Zit je dus in zak en as, omdat je het geld niet hebt een audioboek te laten maken, niet getreurd. Het is een slim idee om een paar jaar af te wachten en te kijken wat dan de mogelijkheden zijn.

Voorspelling 7. Pay to play krijgt meer invloed

In mijn voorspellingenblogpost van januari 2019 heb ik het gehad over Pay to play en hoe dat meer invloed gaat krijgen ook hier in de Lage Landen. Pay to play houdt zoveel in dat je door een betaalde advertentie, via bijvoorbeeld Amazon of Facebook, een groter publiek kunt bereiken voor datgene waar jij de aandacht op wilt hebben. Denk hierbij aan boekverkoop, maar ook het krijgen van aanmeldingen voor je mailinglist. Adverteer je niet, dan krijg je weinig bereik.

Op dit moment zijn er op Bol.com nog geen advertentiemogelijkheden voor selfpubbers. Tenminste niet op de manier waarop dat op Amazon of Facebook kan. Toch zal het een kwestie van tijd zijn dat we ook op Bol.com gedwongen gaan worden om zichtbaarheid te kopen. Je kunt je afvragen of dit een positieve ontwikkeling is.

Adverteren hoort bij het hebben van een professionele onderneming. Het is een investering die iedere ondernemer vroeg of laat zal moeten doen om zijn bedrijf draaiende te houden. Als je boeken wilt gaan verkopen in de toekomst is het goed om in je ondernemers- en marketingplan deze investering al mee te nemen in de kostenberekening.

Voorspelling 8. Lezers kopen gemakkelijker bij de schrijver zelf

Naast het Pay to play-model zie je ook tegelijkertijd de trend ontstaan dat lezers meer gewend raken aan het kopen van boeken rechtstreek bij de schrijver. In Nederland zijn daar al een aantal selfpubbers succesvol mee bezig.

Vooral als een schrijver een duidelijk merk uitstraalt en dit uitdraagt via een professioneel opgezet platform, is het vertrouwen van lezers sneller gewonnen.

Het hebben van een eigen webwinkel op je website is een belangrijke stap in de professionalisering van de selfpubber. Het voordeel is natuurlijk dat je bij rechtstreekse verkoop meer royalty’s overhoud. Bovendien krijg je een veel meer rechtstreekse interactie met je lezers, want je weet wie deze mensen zijn. Dit in tegenstelling tot een verkoop via Bol.com, Kobo of Amazon, waar de koper voor jou anoniem blijft.

Om een eigen webwinkel goed te laten lopen is het van groot belang dat je een zorgvuldig uitgedacht merk hebt. Bovendien is het belangrijk dat je als schrijver weet wie het doelgroep voor je boek is en hoe je deze kunt bereiken. Het is echter niet gemakkelijk om daar achter te komen. Dit is een leerproces dat bovendien door blijft gaan.

Smashwords heeft eind 2019 ‘Presales’ gelanceerd voor ebooks. Niet te verwarren met pre-orders.
Als je het nog niet ziet zitten om een eigen webshop te hebben, maar wel de kopers van je ebooks wilt kunnen toevoegen aan je mailinglist, dan is Presales een fantastische oplossing (trouwens niet alleen voor degene die geen webshop willen, maar voor iedereen).

Via Smashwords Presales kun je ebooks te koop aanbieden vóór de daadwerkelijke launchdag. Bijvoorbeeld aan de abonnees van je mailinglist, maar ook via een Facebook advertentie of aan bezoekers van je website. Uiteraard krijg je royalty’s voor deze verkopen, maar de kopers kunnen ook automatisch worden toegevoegd aan je mailinglist (met hun toestemming).

Ik ga zelf Presales het komende jaar uitproberen voor mijn detective boeken en ben heel benieuwd naar de resultaten. Dit naast een webwinkel die ik ga opzetten op mijn website.

Wat zijn de veranderingen waar selfpubbers per direct mee te maken krijgen?

Een aantal van de bovenstaande voorspellingen gaan over de toekomst. Andere zijn voortgekomen uit dingen die al jaren spelen in de Nederlandstalige selfpubwereld.
Maar waar zou je nu als selfpubber onmiddellijk rekening mee moeten houden en moeten gaan implementeren?

• Ga digitaal en outside the box denken! Een papieren boek bij de boekhandel is leuk, maar als je een levensvatbaar schrijfbedrijf wilt, dan zijn ook digitale producten zoals ebooks en audioboeken de toekomst!
• Zorg voor een genre specifiek auteursmerk en platform. Mailinglists zijn en blijven de enige manier om direct in contact te komen met je lezers. En nee, een nieuwsbrief is niet hetzelfde als een mailinglist!
• Ga bijleren over auteursrechten en licenties. Ga ook bijleren over wat er in de internationale selfpubwereld speelt. Wat daar gebeurd, gebeurd hier ook en andersom!
• Wordt lid van forums en groepen waar selfpubbers bij elkaar komen om elkaar te helpen. De Hangplek voor Nederlandstalige selfpubbers is zo’n actieve Facebookgroep!
• Last, but not least, ga sparen! Wil je geld gaan verdienen met de verkoop van je boeken (ook al is dit een hobby naast een reguliere baan), dan ontkom je niet aan het doen van investeringen. Zet ieder dubbeltje opzij, zodat je later geld hebt om professioneel je boeken te produceren en aan de man brengen!

Het is hoog tijd dat selfpublishing in Nederland en België volwassen wordt en aansluiting vindt bij de rest van de wereld. Daar kunnen we met z’n allen voor zorgen door in dit nieuwe decennium een hoognodige professionaliseringsslag te maken. Dit is niet eng of moeilijk, maar vergt wel een omdenken. En daar kunnen wij elkaar bij helpen. Wees welkom en doe mee!

Verder lezen:

In de tekst hierboven heb ik hier en daar al links geplaatst naar blogposts over belangrijke onderwerpen voor selfpubbers. Wil je echter meer weten en alle informatie mooi op een rij, dan kan ik je verwijzen naar de nieuwe boeken die ik eind vorig jaar hierover heb uitgebracht.

• Zelf boeken uitgeven gaat specifiek over het uitgeven van je eigen boeken. Hierbij wordt gekeken naar het uitgeven van papieren boeken, ebooks en audioboeken. Ook het belang van metadata komt aan de orde.
• Marketing voor schrijvers is voor alle schrijvers die bezig zijn met marketing en promotie, dus niet alleen self-pubbers. Er wordt ingegaan op een platform en een mailinglist, en ook komen strategieën voor book launches en promoties aan bod.
• Pas Op! Uitgevers! gaat over de gevaren die er schuilen in de snel veranderende uitgeefwereld en hoe schrijvers onbetrouwbare uitgevers kunnen leren herkennen. Bovendien kun je in dit boek meer informatie vinden over auteursrecht en licentiëring.