#2 – Hoeveel geld moet ik investeren in mijn boek?

Podcast: Play in new window | Download (Duration: 25:34 — 34.4MB)

Subscribe: Apple Podcasts | Spotify | Blubrry | RSS | More

Hoeveel geld kost het eigenlijk om je boek uit te geven? Welke investeringen moet je écht doen om een fantastisch boek te krijgen dat goed gaat verkopen? En wat doe je als je geen geld hebt? We zetten alles eens op een rijtje.

Luister hierboven of via je favoriete podcast-app. Hieronder staan de hoogtepunten en de volledig uitgetypte versie van de aflevering.

Hoogtepunten uit de aflevering

• Als je zelf boeken uitgeeft, moet je dan investeren?
• Wat is investeren eigenlijk?
• Wat is een gevolg als je niet gaat investeren in je boek?
• Waarin wil je investeren? Wat zijn de absolute musts?
• Waar vind je de professionals die je verder helpen?
• Wat te doen als je geen geld hebt?
• En hoe belangrijk is investeren als je traditioneel wilt uitgeven?

Wil je kennismaken met andere schrijvers, ga dan naar de Hangplek voor Nederlandstalige selfpubbers op Facebook.

***

Volledig uitgetypte versie van het gesprek

Petra: We gaan het vandaag hebben over het investeren, en ik ga gelijk met de eerste vraag beginnen die ik heb opgeschreven.

Maria: Lijkt me leuk!

Petra: Als jij zelf je boeken uitgeeft, moet je dan investeren?

Maria: Ik denk zeer zeker dat je moet investeren. Maar je hebt natuurlijk verschillende soorten investering. Je hebt investering in tijd. Je hebt investering van energie en je hebt investering van geld. Dat zijn natuurlijk verschillende dingen. Ik denk dat het heel erg kan afhangen van wat je doel is. Wat wil je bereiken met je schrijven? Wat wil je bereiken met je boeken? Over het soort van… Het niveau van investeren wat je daarin gaat doen. En dan met name natuurlijk het gedeelte geld.

Petra: Ja, want tijd en energie stop je er sowieso in, maar de mate is natuurlijk ook weer anders. Want als jouw doel is dat je uiteindelijk je boek op de markt wil brengen en daar toch geld aan wil kunnen verdienen, zul je er meer tijd en meer energie in moeten stoppen en natuurlijk ook geld moeten investeren.

Maria: Want als je als hobby… als je schrijven als hobby hebt, dan heb je natuurlijk de kans van: Oké, ik ga een boek schrijven en ga hem alleen aan mijn familie en vrienden. Ik laat 25 boeken drukken bij de plaatselijke drukker, of als Print on Demand en ik geef het gewoon aan mijn familie en vrienden. Dan denk ik dat je misschien nog minder geld aan het investeren bent als dat je het ook op Bol.com of daadwerkelijk wilt verkopen. Want het verschil is natuurlijk op het moment dat jij geld gaat vragen voor je boek, dan is het natuurlijk ook belangrijk dat je ook de lezer waarde geeft.

Petra: Een goed product.

Maria: Een goed product. En ik denk dat je dan niet anders kunt dan gaan investeren.

Petra: Wat versta jij onder investeren, als we het even op het geldstuk houden?

Wat versta jij onder investeren?

Maria: Het investeren daarvan… ik denk… Een redacteur inhuren… Dat je mensen kunt inhuren. Dat je daar geld voor hebt. Want heel veel dingen kun je niet zelf. Dat kun je wel denken dat je dat zelf kan. Je bent wel een ‘selfpubber’. Je bent zelf je boeken aan het uitgeven, maar je hoeft niet alles zelf te doen. Dat is een misvatting. Het is belangrijk juist dat je een team om je heen verzamelt met mensen die je kunnen helpen. Om het product, je boek, zo goed mogelijk te maken.

Petra: Ja, dat ben ik met je eens en wat mij ook heel vaak opvalt, als je bijvoorbeeld in schrijversgroepen kijkt… Als mensen zeggen: Ja, ik ben op zoek naar een redacteur, maar ik redigeer eigenlijk ook mijn eigen boeken en ik heb ook een diploma voor dit of dat. Wat zou je tegen zo iemand zeggen? Je bent eigenlijk redacteur zelf al, dus dan heb je toch eigenlijk geen redacteur meer nodig?

Maria: Dat zou je verwachten. Maar volgens mij is dat niet zo. Want als ik zelf een stuk schrijf, ik ben dan wel geen redacteur, maar als ik zelf een stuk schrijf en iemand anders leest het over, die haalt er allemaal typfouten uit die ik gewoon niet gezien heb. Want je wordt gewoon blind voor je eigen fouten, volgens mij.

Petra: Ja, en niet alleen fouten, maar ik denk op het moment dat jij een verhaal aan het schrijven bent… In jouw hoofd is het al heel helder. Je weet precies hoe dat allemaal gaat. Dus in feite zie je al, zeg maar, een soort film in je hoofd en dat ben je aan het opschrijven. Maar komt dat over op iemand die dat verhaal niet in zijn hoofd heeft? Het is dus niet alleen zorgen dat je inderdaad geen typfouten hebt, maar of het verhaal ook overkomt zoals jij het hebt bedoeld. En daar heb je wel een extra paar ogen voor nodig.

Maria: En bovendien de structuur, de verhaallijn, is natuurlijk ook nog weer extra wat er ook nog bij hoort. Dus er zijn verschillende dingen waar je beter hulp bij kunt zoeken.

Petra: Voor jou en mij is het duidelijk dat investeren gewoon een must is. Maar er zijn altijd mensen die zeggen van: Nee, ik doe het niet. Omdat ikzelf redacteur ben, of zelf designer ben, dus ik kan zelf een boekkaft in elkaar flansen.

Wat zou jij als een mogelijk gevolg zien van mensen die het allemaal zelf willen doen?

Maria: Dat je uiteindelijk misschien een… dat wil niet zeggen een inferieur product, maar dat je een product op de markt brengt die misschien niet die standaard heeft die je zou kunnen verwachten op het moment dat jij als lezer daar geld voor gaat neertellen. En dat is een probleem. Want je wilt altijd zorgen als schrijver dat je een zo goed mogelijk product… want je lezer… je schrijft niet… Ja, je schrijft voor jezelf, maar je schrijft met name ook voor je lezer. In elk geval als je er geld voor gaat vragen. Dan moet je zorgen dat die lezer tevreden blijft.

Petra: Je hebt ook echt een bepaalde kennis nodig om te weten wat het juiste product is voor jouw lezer. De professionals kunnen je daarbij helpen. Die weten wat voor type kaft bijvoorbeeld heel handig is of hoe het redactioneel opgebouwd moet worden om tot een goed verhaal te komen. En dat is wat heel veel mensen vergeten. Je kijkt niet alleen naar het product, maar je kijkt ook wat jouw product doet in de wereld van boeken. Op het moment dat jij een boek uitgeeft dat niet kwalitatief aan bepaalde eisen voldoet dan breng je eigenlijk… en je hebt het in eigen beheer, zelf uitgegeven, dan breng je het level van zelf uitgegeven boeken daarmee ook naar beneden. Dus je hebt niet alleen invloed op je eigen boek en je eigen verkoop, je eigen succes eigenlijk, maar automatisch ga je ook meedoen met het succes van alle mensen die zelf uitgeven.

Maria: Van iedereen, van alle selfpubbers.

Petra: En die wordt vaak vergeten, vind ik. Dat vind ik echt wel de moeite waard erbij te benoemen dat je, ook op het moment dat je kiest voor zelf uitgeven, dat je ook gaat voor het stigma wat we al hebben, op zelf uitgegeven boeken.

Maria: Precies, want alle zelf uitgegeven boeken zijn bagger.

Petra: Ja, het is de slush pile die nu online staat. Dat snap ik, want heel veel boeken worden ook op die manier uitgegeven, maar er zijn ook echte pareltjes die daardoor vervolgens ook aan de kant worden gezet, van: Tja, zelf uitgegeven, dus bagger.

Maria: Naar beneden worden gehaald. Ja, ik denk dat je, hoe noem je dat… Je hebt een verantwoording als selfpubber. Als serieuze selfpubber heb je een verantwoording ook naar andere selfpubbers toe. Je doet het niet alleen. Je bent onderdeel van een community en dat is een wereldwijde community, niet alleen in Nederland en België natuurlijk. En daar hoor je rekening mee te houden.

Petra: Je bent collega’s van elkaar.

Maria: Je bent collega’s, dat is wat het is.

Petra: En dat is het mooie ook, vind ik. Je doet het samen en je kan dus inderdaad professionals inhuren die jouw product nog beter maken, en tegelijkertijd wil je ook je collega schrijvers niet ondermijnen door met een slecht product naar buiten te komen.

Wat zijn de belangrijkste dingen om in te investeren? We hebben eigenlijk al een paar dingetjes naar voren gehaald net, maar laten we dat in het kort even herhalen. Wat zijn de belangrijkste dingen als je bijvoorbeeld niet heel veel geld hebt? Wat zijn dingen…

Waar moet je in investeren?

Maria: Nummer één… Tja, er zijn eigenlijk twee dingen die superbelangrijk zijn, wat mij betreft, waar je eigenlijk altijd geld voor neer zou moeten tellen. Dat is redactie en dat is de voorkant, het ontwerpen van de voorkant. Dat zijn de twee dingen die voor mij echt het allerbelangrijkste. Dat kun je niet zelf doen.

Want je kan wel zeggen: Tante Fien, die had altijd tienen op Nederlands op school, dus die kan prima mijn boek lezen gratis, maar dat werkt niet als zij geen professionele redacteur is. Dan werkt dat niet.

Petra: Je kunt Tante Fien dan wel meenemen als proeflezer, dan kun je natuurlijk het grootste gros er wel uithalen qua foutjes, maar je wilt ook iemand die verder weg van jou staat. Iemand die er zakelijk naar kan kijken. Want het kan best zo zijn dat Tante Fien dingetjes door de ogen… door de handen… door de vingers ziet. Spreekwoorden en ik! :) Door de vingers ziet, omdat ze jou kent en ze wil je niet kwetsen. Dat is dus een beetje het nadeel als je alleen maar met bekenden werkt. Daarom wil je ook onbekenden aantrekken, zodat je goede feedback terug kunt krijgen.

Dus boekkaft en redactie. Dat zijn de twee dingen. Wat zou eventueel nog meer? Stel dat je nog wat geld over hebt?

Maria: Als je nog wat geld over hebt, dan zou je het binnenwerk kunnen laten doen. Vooral als je een boek hebt wat niet alleen… met binnenwerk bedoel ik de opmaak van het boek zelf, dat kan voor een papieren boek zijn, maar ook het ebook. Als je alleen maar tekst hebt dan kun je een ebook vaak zelf wel doen, maar als je ook bijvoorbeeld met bulletpoints, dat soort dingen hebt, dan moet je daar niet zelf mee gaan zitten te hannesen. Of foto’s, of dat soort dingen, plaatjes. Dat is veel te lastig, daar moet je gewoon iemand voor inhuren.

Petra: En er zijn manieren waarop je… Je kunt online allerlei handleidingen vinden hoe je een ebook in elkaar kunt zetten. En je wilt ook de afweging maken. Wil ik het allemaal zelf leren? Ga ik al die tijd daar in investeren om inderdaad dat allemaal zelf te kunnen doen? Of ga ik iemand inhuren en zorg dat het gewoon gelijk klaar is?

Maria: Dat is precies wat je zegt, want dat is dus de investering van tijd. Is ook belangrijk. Want misschien wil je wel liever gewoon blijven schrijven en dan kun je wel heel veel tijd eraan gaan spenderen om dingen zelf te leren. Maar als jij het geld gaat geven aan iemand anders om dat voor jou te doen, dan kun jij jouw tijd weer investeren in nieuwe boeken schrijven. Zo kun je het ook zien. Het is een versnelling, bij wijze van, dat je sneller weer kunt gaan schrijven.

Petra: Ik denk ook dat heel veel selfpubbers ook vallen in de valkuil: ik moet het allemaal zelf doen of betalen. Ja maar, ik heb niet zoveel geld, nou dan doe ik het allemaal zelf wel. En er zijn altijd tussenwegen. Je kan altijd in je omgeving vragen: zijn er mensen die wat meer verstand hebben van dit of dat, en op die manier proberen de portemonnee een beetje beter te kunnen beheren.

Maria: Maar ik begrijp dat het, zeker als je net begint, een beginner schrijver, of een beginner selfpubber… Je eerste boek. Dan komt er ook heel veel op je af. Dan kost het ook allemaal heel veel geld. Want voor een boek van, pak ’em beet, 80 duizend woorden zit je algauw op 1000 euro voor een redacteur, denk ik. In Nederland. Dat is hartstikke veel geld. Een goeie cover… Mijn cover designer doet dat voor 100 euro, per cover, als ebook cover. Samen met de paperback cover zit je op misschien 250 euro of zo. Maar goed, als je maar weinig geld hebt en je hebt niks gespaard, is 100 euro al heel erg veel geld.

Petra: Ik denk dat dat ook het belangrijkste is dat op het moment dat jij besluit: Ik wil professioneel mijn boeken uitgeven en dus inderdaad serieus genomen worden. Ik wil inkomsten kunnen genereren uit mijn boeken. Dan wil je natuurlijk dat geld daarin kunnen leggen. En tegelijkertijd wil je ook een plan hebben hoe je dat geld in de verkoop weer terug kunt halen, want het is niet de bedoeling dat je er geld in stopt en dat het allemaal kwijt is. Je wilt dan ook gewoon een goed marketingplan erachter zetten, zodat je dat geld ook weer kunt terughalen. Zodat je bij een volgend boek ook gelijk weer geld hebt om te investeren. Dat is een mooi onderwerp voor een volgend onderwerp: dat marketingplan.

Maar nu we het er zo over hebben…

Oké, we hebben dus professionals nodig die ons kunnen helpen met bepaalde onderdelen. Waar vind je die mensen?

Maria: Ik zou zeggen, ga met name kijken bij je collega schrijvers, of schrijfgroepen en forums. Ga gewoon vragen van: ik zoek een redacteur, weten jullie een goede redacteur? Zelfde met bijvoorbeeld een coverdesigner, zelfde voor het binnenwerk, opmaak. Vraag gewoon aan je community… die weet wel… mensen hebben vaak tips. En het kan wel zijn dat er mensen zijn die zeggen van: ik ben zelf ook een schrijver, maar ik doe ook redactie voor andere mensen. Dat kan. Dus je kunt als je lid wordt van een Facebook groep, of een forum, dan kun je vaak… Als je daar wat actief in wordt, dan kun je een netwerk opbouwen van mensen die je kunt gaan vragen over bepaalde dingen.

Petra: Ik denk dat de ervaring van andere mensen heel goed mee kan wegen in het besluiten met wie je in zee wil gaan. En tegelijkertijd wil je ook gewoon de achtergrondcheck doen, op het moment dat iemand bijvoorbeeld een bepaalde redacteur aanbeveelt. Neem dat ook niet klakkeloos aan, maar ga inderdaad even kijken van: Oké, wat voor soort werk doet die redacteur? Zit die ook in het genre waarin ik schrijf, want dan kan hij natuurlijk ook de verhaalopbouw goed in de gaten houden.

Ook leuk trouwens… Toen ik net begon te schrijven had ik op een gegeven moment een redacteur gevonden en ik dacht toendertijd: Ik vraag haar gewoon of ze een sample, dus een stukje van haar redactiewerk, aan mij kan laten zien, zodat ik kan zien hoe ze redigeert. En dat wilde ze niet. Ik dacht: Oké, dan is dat klaarblijkelijk normaal dat dat niet… Oké, prima. En ik ben toen wel met haar het werk aangegaan. Bleek uiteindelijk geen match te zijn. Mijn tweede redacteur, degene die ik nu nog steeds heb, deed totaal niet moeilijk over een sample geven. En dat zijn dingen, dat wil je uittesten met iemand. Van: kun jij goed contact hebben over wat jij nodig hebt en wat zij kan geven en dat je daar ook gewoon gratis informatie over opvraagt.

Maria: Ja, dat lijkt mij. Het is juist goed dat het matcht, want je moet… Jij geeft wel jouw… iets waar jij heel lang aan hebt gewerkt, en die andere persoon die het gaat nakijken, moet wel hetzelfde gevoel krijgen bij dat boek. Dus het moet zeker wel overeenkomen dat je samen dat goede product… tot een goed product komt. En dat niet één van de twee zich ongemakkelijk gaat voelen, zeker de schrijver niet. Want het is tenslotte jouw werk.

Petra: Dat zou ook mijn advies zijn op het moment dat je op zoek gaat naar een professional. Dat je ook eerst gaat kijken: Wat is mijn band met deze persoon? Voel ik me gelijk al oké met deze persoon? Hoe staat die open om mij te begeleiden in dit proces en van daaruit verder gaan? Dus niet meteen de opdracht indienen, maar gewoon eerst eens even… gewoon checken van: Hé, hoe is ons contact samen?

Maria: Ga eens een keer met Skype… als je er niet heen of dat het ergens aan de andere kant van de wereld is, ga gewoon een keer een half uurtje gezellig kletsen of zoiets.

Petra: Ik denk dat het gewoon heel fijn is, zeker als je meerdere boeken wilt gaan uitgeven, dat je op zoek gaat naar iemand die je voor een langere periode kan helpen. Want als je bij elk boek een nieuw persoon moet gaan zoeken, dan kan dat best wel een slopend proces gaan worden.

Maria: Bovendien krijg je dan misschien verschillen in de soort, zeker als je een serie schrijft, verschillen in de soort redactie die je krijgt en dan kan de lezer dat misschien voelen dat het anders is. En dat is natuurlijk ook niet de bedoeling.

Petra: Dus als we kijken waar we ze vinden, dan is het eerste advies: Vraag aan collega schrijvers met wie werken jullie samen. Doe dan een beetje research, ga contact leggen met zo iemand. Google desnoods de naam en het woord klacht erachter, want dat is ook heel vaak een combinatie.

Maria: En vaak, ze hebben op een eigen website een portfolio. Dan kun je vaak zien welke boeken ze hebben gedaan. Ga die boeken opzoeken op Bol.com of Amazon. Kijk naar de.. Stel dat het een cover designer is, kijk naar de covers die ze al hebben gemaakt. Als het een redacteur is, kijk de inkijkexemplaren in. Lees even… dit boek is goed geredigeerd of niet, dat kun je meteen zien. Dus dan heb je ook al een beetje een idee van het werk wat iemand kan leveren.

Petra: Dat is heel helder. Wat nou als je een schrijver bent en je hebt met pijn en moeite heb je een verhaal eruit gekregen. Je hebt proeflezers gehad, dus je hebt meerdere ogen erop gehad. Je hebt voorleessessies gehad, noem maar op. Allemaal gewoon goede feedback en je denkt: Ik ben klaar. Mijn product is in feite nu klaar voor die volgende stap. Wij zouden dan zeggen: ga investeren in een professional. Laat die redacteur die eindredactie doen.

Maar wat als iemand zegt: ik heb daar gewoon geen geld voor.

Maria: Dat is heel erg lastig. Zelf, en dat is een beetje flauw om te zeggen, maar ik denk op het moment dat jij begint met schrijven en het idee is: Het is je eerste boek. Nou, ik wil toch wel graag dat ik hem ga verkopen. Begin dan meteen met sparen. Dat klinkt heel flauw, maar zet gewoon hier twee euro vijftig en daar twee euro vijftig… op een gegeven moment… je doet er misschien een jaar over, maar dan heb je in elk geval wat geld achter de hand. Ga in elk geval sparen. Want meestal heb je als schrijver wel het gevoel, op het moment dat je gaat schrijven: Ik wil wel dat andere mensen dit gaan lezen. Ik wil wel dat het verkocht gaat worden. Misschien heb je nog niet het idee van: Ik wil het zelf gaan uitgeven, maar zet in elk geval wat geld opzij, want dan heb je in elk geval wat.

Petra: Sparen is een optie. Je kan natuurlijk ook altijd kijken als je een type boek schrijft, waarvan je denkt: Dat is echt uniek, omdat zoiets nog niet echt in de markt is… Als het over jouw unieke ervaring gaat, je hebt iets meegemaakt en hebt daar een bepaald boek over geschreven, dan kun je natuurlijk ook altijd kijken naar mogelijkheden als crowdfunding. Dus dat je kijkt of je op die manier meer geld…

En wat een vriendin van mij heeft gedaan, die heeft gewoon in haar omgeving gevraagd van: Willen jullie mij sponsoren, geld inleggen zodat ik dit boek naar buiten kan brengen. En dan krijg je een kopie van het boek gratis. Op die manier kan het ook. Dus hierin is het gewoon heel belangrijk dat je creatief nadenkt over hoe kan ik het investeerproces bekostigen. En dat dat eigenlijk al gaat triggeren op het moment dat je begint met schrijven. Zodat je inderdaad tijd hebt.

Maria: Wat natuurlijk ook nog kan is dat je… Dat zal misschien niet altijd kunnen, maar stel dat jij iets kan wat toevallig, waarvan je weet dat een bepaalde redacteur, daar behoefte aan heeft. Dan kun je bijvoorbeeld een soort van voor wat hoort wat constructie gaan doen. Dat jij die redacteur gaat helpen met iets en dat die redacteur dan jouw boek gaat redigeren.

Petra: Een soort wisseldienst, zeg maar.

Maria: Ja, dat heb ik bijvoorbeeld met mijn schrijfcoach. Zij is zelf ook selfpubber en schrijft haar eigen boeken. Maar ze is schrijfcoach. Ik had een schrijfcoach nodig, maar ik had geen geld daarvoor. Maar zij heeft iemand nodig die haar begeleid met het zelf uitgeven en de marketing van haar boeken. En dat is natuurlijk mijn sterke kant. Dus we hebben het zo heel simpel afgesproken: ik help haar met haar uitgeven en zij helpt mij met schrijfcoaching. Dus het kan best.

Petra: Maar dat is inderdaad even die creatieve, net even anders, kijken naar.

Maria: En daarom is het juist zo belangrijk dat je zorgt dat je een netwerk krijgt door rond te gaan hangen op Facebook groepen en dat je met mensen in contact komt. Want dan weet je ook wat andere mensen zouden kunnen gaan zoeken. En wat mensen nodig zouden kunnen hebben.

Petra: Precies en dan kun je ook gelijk waarde geven aan die persoon, en ook gelijk waarde terugkrijgen op het moment dat je naar zo’n wisseldienst gaat kijken.

Maria: Het kan zelfs… Het hoeft niet per se met schrijven… ik zeg maar even heel raar. Stel dat je weet dat een redacteur een grote achtertuin heeft die helemaal omgespit moet worden. En jij bent heel erg sterk. En je hebt toevallig een goeie schep. Dan ga je de achtertuin omspitten voor die persoon. Het hoeft niet per se met schrijven te maken te hebben. Het kan ook op een andere manier. Maar daar moet je gewoon creatief in zijn.

Petra: En dat is ook het mooie dat je nu net inderdaad dit voorbeeld erbij geeft, want het geeft gelijk al… Het zet de deuren open. Want inderdaad als je alleen maar aan schrijven denkt, wat heeft een redacteur dan van mij nodig? Maar inderdaad, als jij dan een tuin hebt of noem maar op.

Maria: Of ga het huis verven, of weet ik veel wat.

Petra: Er zijn altijd mogelijkheden hoe elkaar daar in kunt helpen. Maar dan is het dus ook weer hoe belangrijk is het dan dat je eerst contact legt op menselijke basis, voordat je gelijk het zakelijke ingaat.

Er zullen ook ongetwijfeld ook mensen luisteren naar deze aflevering en die denken: Ja maar, allemaal goed en wel, maar ik wil eigenlijk gewoon richting de traditionele uitgeven, dus die gaat dan toch zelf de kaft maken? En die zal dan toch ook zelf wel redacteuren hebben? Dus waarom zou ik daar dan geld instoppen? Wat zou je tegen zo iemand zeggen?

Maria: Tja, de laatste tijd… ik zag een keer… Recent zijn er vragen op verschillende schrijfgroepen, die vragen van: Als ik mijn manuscript wil opsturen naar een uitgeverij, moet ik daar dan zelf eerst een redacteur voor hebben ingehuurd? Dat zijn op dit moment vragen die een beetje rondgaan in de community blijkbaar.

En sommige mensen zeggen van, je moet wel inderdaad je manuscript eerst laten redigeren voordat je het opstuurt naar een traditionele uitgeverij. Andere mensen die zeggen van: nee dat hoeft niet, want de uitgeverij doet dat. Volgens mij is het een beetje half-half wat ik nu op dit moment hoor uit de community, van wat gebruikelijk is. Want mensen willen natuurlijk een zo’n goed mogelijke kans hebben dat hun manuscript wordt uitgekozen. En dan moet je zorgen dat je manuscript zo goed mogelijk is. Maar tegelijkertijd wil je ook weer niet te veel geld eraan uitgeven want de uitgeverij zal ook nog redactie daar overheen doen.

Petra: Zou het een idee zijn in zo’n situatie, want je moet uiteraard als je traditioneel wilt uitgeven ontdekken welke uitgeverij goed bij jouw boek past, zou het dan een idee zijn dat je zo’n uitgeverij eens benadert van: Hoe willen jullie het aangeleverd krijgen?

Maria: Ik denk dat dat een goed plan is.

Petra: Want dan heb je natuurlijk gelijk ingedekt of je wel of niet geld erin gaat stoppen. Want straks heb je een redacteur die een en andere heeft aangepast en de redacteur van de uitgeverij zegt: Nou, dit zou ik anders doen. Dan heb je eigenlijk dubbel werk voor niks.

Maria: Precies, dat is niet de bedoeling. Dat is goed dat je gewoon een keer opbelt, of wat dan ook en vraagt van: Goh, wat is gebruikelijk? Wat doen jullie?

Petra: Met alles is ook zo… Op het moment dat je op zoek gaat naar een traditionele uitgeverij… Je kan niet één brief opstellen en dat naar iedereen toesturen. Je wilt het echt gaan personaliseren op die uitgeverij. Dus je zal moeten weten: Waar staat die uitgeverij voor? Wat voor soort genres? Op hun website vind je misschien ook wel een en ander hoe je iets moet aanleveren en op basis daarvan kom je er dan alsnog niet uit, kun je altijd even contact opnemen, lijkt mij.

Nou, investeren. Een hele belangrijke. Zeker een must op het moment dat je gaat zelf uitgeven en een misschien, afhankelijk van de uitgeverij waar je wilt… waar je uiteindelijk terechtkomt, is het bij traditioneel ook eventueel noodzakelijk.
Mooi onderwerp. Dan gaan wij bij deze afsluiten.

Maria: Dank je wel voor het gesprek.

Petra: Ja, dank je wel voor het gesprek.