Uitgeven 2.0 Wat is dat nu weer?

Zoals in iedere business komen er ook in de uitgeefwereld heel wat vaktermen voor. Sommige zijn er bij de meeste schrijvers al wel ingebakken, anderen juist niet. Uitgeven 2.0 is zo’n uitdrukking. Wat wordt er mee bedoelt en als er een Uitgeven 2.0 is, was er dan ook een Uitgeven 1.0? Tijd om daar eens in te duiken, want wie weet is Uitgeven 2.0 toch wel belangrijk.

Ik ben iemand die het van nature leuk vind om nieuwe dingen te ontdekken en uit te proberen. Ik ben niet helemaal een echte ‘early adopter’, maar ik zit er wel tegenaan.
Hierdoor verdiep ik me vaak al in dingen een behoorlijke tijd voordat anderen dat gaan doen. Zo ook met het Uitgeven 2.0. Ik ben er eigenlijk al jaren mee bezig, terwijl ik merk dat er in Nederland en België nog wat raar tegenaan gekeken wordt.

Wat is Uitgeven 2.0 eigenlijk en hoe kunnen we het gebruiken om de publicatie van onze boeken naar een nieuw niveau te tillen en meer lezers enthousiast maken over onze schrijfsels?

Beginnen bij het begin. Wat is Uitgeven 1.0?

Eerst even terug naar het begin. Ik volg al heel lang de blogposts en podcast van self-pub goeroes Joanna Penn en David Gaughran. Ze geven me altijd veel om over na te denken. Veel van hun content gaat over digitaal uitgeven. Dat is ook logisch want in de Engelstalige selfpubwereld is het Uitgeven 2.0 al de gewoonste zaak van de wereld.

Maar dat is niet altijd zo geweest. Ik woonde in Engeland toen ik mijn eerste boek uitgaf in 2007. Het ebook bestond toen nog niet en daarom deed ik wat in de tijd gebruikelijk was; op zoek gaan naar een uitgever. Dat werd niks, dus leende ik een bult geld van mijn ouders en liet een oplage van 3000 boeken drukken bij een plaatselijke drukkerij. Wist ik veel dat 3000 boeken heel erg veel dozen zijn. Mijn zolder stond helemaal vol.

Het plan om al deze boeken kwijt te raken was het persoonlijk benaderen van alle boekhandels en museumwinkels in York, de stad waar ik woonde. Gelukkig had ik mazzel dat mijn boek over de geschiedenis van die stad ging. Het lokale onderwerp deed het goed en in het eerste jaar verkocht ik 1000 exemplaren via in consignatie. Ondanks dat het toen nog geen naam had, was wat ik deed Uitgeven 1.0.

Corona veroorzaakt een omdenken naar Uitgeven 2.0

Tegen de tijd dat mijn derde boek uitkwam waren ebooks al normaal geworden en zo dook ik in de wereld van het Uitgeven 2.0.
In 2010 was deze wereld nog wat minder uitgebreid dan nu, maar het was al wel duidelijk dat digitaal uitgeven en marketing steeds normaler begon te worden. Niet alleen in de Engelstalige uitgeefwereld. Ook in onze Lage Landen kwam er een verschuiving naar digitaal. Wat je hier alleen zag was dat de digitale mogelijkheden van het uitgeven er wel waren, maar dat ze nog niet echt werden gebruikt door uitgevers en selfpubbers.

Daar kwam vorig jaar echter verandering in. Door corona gingen klanten opeens over op het digitale shoppen en als je daar als verkoper niet op was ingespeeld, dan was je de klos.

Ook uitgeverijen merkten dat, want hun lezers begonnen te vragen naar ebooks en audioboeken. De noodzaak van het hebben van hun boeken in het digitale formaat werd duidelijk. Het Uitgeven 1.0 – waarbij de focus ligt op het publiceren van papieren boeken in grote oplages, de distributie naar fysieke boekhandels en het hebben van een bestseller in de eerste maand na uitgave – werkte niet meer.

Nu gebied de eerlijkheid om mij te zeggen dat ook veel van de selfpubbers hier nog lange tijd het 1.0 model hebben gevolgd. Op Facebook groepen gaan veel van de selfpubvragen nog steeds over hoe boeken in de boekhandels kunnen komen en of een CB-aansluiting het geld waard is.

Gelukkig zijn er ook steeds meer selfpubbers die wel gaan kijken naar het Uitgeven 2.0. Vooral sinds het eerste corona jaar zie ik een duidelijk verschuiving. En daar ben ik heel erg blij om, want ondanks dat Uitgeven 2.0 niet makkelijk is, geeft het ons wel veel meer mogelijkheden.

Wat is Uitgeven 2.0?

Uitgeven 2.0 (spreek uit: uitgeven twee punt nul) is een groter begrip dat je kunt onderverdelen in drie delen: uitgeven, verkopen en marketing. Ik ga ze hieronder een voor een bij langs, want alleen dan kan ik in iets meer detail ingaan op waar het allemaal om gaat.

Uitgeven

Waar het in Uitgeven 1.0 dus ging om het laten drukken van een grote oplage papieren boeken, is dat in 2.0 voor een groot deel vervangen door digitale mogelijkheden.

Zo worden papieren boeken per stuk geprint via de Print on Demand methode. Dit heeft natuurlijk als groot voordeel dat je niet het risico meer loopt met een gedrukte oplage boeken te blijven zitten. Een nadeel van POD is dat je de verkoopprijs van het boek hoger moet zetten, omdat de productiekosten hoger zijn.

Er zijn nog steeds selfpubbers die wel een oplage laten drukken, zij het vaak in minder grote hoeveelheden. Het voordeel daarvan is dat de productiekosten lager zijn dan voor een POD-boek, waardoor de verkoopprijs ook wat naar beneden kan. Je zit dan echter wel met de bestelbaarheid in de boekhandel, want hiervoor heb je een CB-aansluiting nodig. Via zelfuitgeefplatformen die POD bieden (zoals Pumbo en Brave New Books) zit de CB-aansluiting ‘erbij in’.

Een boek zou niet alleen op papieren moeten worden uitgegeven, maar in digitale vorm, zoals ebooks en audioboeken. Het voordeel van een ebook en audioboek is dat de koper het meteen kan downloaden van de webshop en dus de deur niet uit hoeft. Iets dat in de afgelopen lockdowns maar wat handig werd gevonden.

Een nadeel van ebooks en audioboeken is dat het productieproces wat ingewikkelder is. Dit kan de minder technisch aangelegde selfpubbers wat huiverig maken. Bovendien heb je voor de productie van een audioboek een stemauteur nodig, een studio en een professional die alles in elkaar kan zetten. Hierdoor zijn de kosten van het produceren van een audioboek nogal hoog.

Het grootste voordeel van digitale boeken, en dat geldt vooral voor POD en ebooks, is dat het document makkelijk aangepast kan worden mochten er typ- of schrijffouten worden ontdekt. Er is geen voorraad, dus een aanpassing is snel gemaakt.

Verkopen

Zoals gezegd richten traditionele uitgevers zich met hun papieren boeken voornamelijk op de distributie naar fysieke boekhandels. In het Uitgeven 2.0 gaat de distributie en verkoop voornamelijk online.

Webshops als Bol.com, Apple Books en Kobo zijn al normale plekken geworden waar onze lezers zoeken naar iets nieuws om te lezen. Dit heeft een groot aantal voordelen. De lezers kan vanuit zijn luie stoel een boek meteen kopen en deze gelijk downloaden.

Het voordeel voor selfpubbers is ook dat onze boeken op dezelfde manier worden gedisplayd als die van grote uitgeverijen. In het 1.0 model betaalt de uitgeverij de fysieke boekhandel voor een plekje op een tafel waar de meeste klanten langslopen. Op webwinkels wordt dat onderscheid niet gemaakt. In principe hebben onze boeken op Bol.com evenveel kans gevonden te worden als die van de traditionele uitgeverij. Wel met deze kanttekening dat je er een marketingstrategie voor hebt.

Naast het direct kopen van digitale boeken, wordt ook het abonnementslezen steeds populairder. Denk daarbij aan Kobo Plus en Storytel, de Netflix’s en Spotify’s van de boekwereld. Veel lezers vinden het bezitten van een boek steeds minder belangrijk. Ze lenen het daarom liever via een abonnementsservice waar ze een bepaald bedrag per maand voor betalen.

Het nadeel daarvan is dat het ons schrijvers minder royalty’s oplevert. Het voordeel is dat veel meer mensen kennis maken met onze boeken.

Het abonnementslezen gaat niet meer weg, daar heeft corona voor gezorgd. Sterker nog, de komende jaren zal het abonnementslezen alleen nog maar toenemen. Als selfpubber kun je inspringen op de verminderde inkomsten door je boeken via nóg meer kanalen en op nóg meer plekken te koop en te leen laten zijn.

Marketing

Helaas zie ik nog steeds heel erg vaak dat als marketing- en promotietips persberichten, brochures en flyers worden aangeraden. Dit is écht heel erg Uitgeven 1.0.
Deze methoden worden gebruikt door traditionele uitgevers die veel meer marketingbudget hebben en bovendien nog gericht zijn op papieren boeken en boekhandels. In het Uitgeven 2.0 heeft het geen plaats.

Marketing zou gericht moeten zijn op de lange termijn en in Uitgeven 2.0 gaat het dan over een blijvende connectie maken met je lezer. Dit doe je door je eigen platform te bouwen met een website, mailinglist en tenminste één soort social media.

Het voordeel van zelf contact leggen en houden met je lezer, is dat je ze altijd weer kunt bereiken en laten weten van nieuwe boeken. Zolang je maar een emailadres van hen hebt. Een nadeel is dat dit een lange termijnstrategie is en het dus een tijd duurt voor je platform voor je gaat werken. Ook is het niet gemakkelijk en vergt veel inspanning.

Dus als het zo ingewikkeld is om voor je marketingstrategie Uitgeven 2.0 te gebruiken, waarom is het dan niet handiger hiervoor terug te vallen op de methoden uit het 1.0? Als je sneller meer boeken kunt verkopen, dan is dat toch goed?

Daar zit hem dus juist de kneep. De strategieën uit het Uitgeven 1.0 zijn gericht op verkoop, op de korte termijn. Mocht het je al lukken om met een persbericht een artikel in de krant te krijgen dan zit je met een aantal uitdagingen.

• De lezers van het artikel zijn niet per se je doelgroep, dus waarom zouden ze je boek gaan kopen?
• Degene die wel je doelgroep zijn, hebben niet een knop om je boek terplekke te kopen.
• Als ze je boek kopen, hoe weet je dan wie het is geweest? Hoe kun je later als je tweede boek uitkomt deze lezer ervan laten weten?

Het Uitgeven 2.0 geeft de oplossing voor al deze uitdagingen. Online kun je gericht reclame gaan maken voor je boek en daarbij meteen je doelgroep aanspreken. Via de webshop kunnen ze je boek meteen kopen. En als het je is gelukt ze vóór de aankoop lid te maken van je mailinglist, kun je ze later altijd weer bereiken door ze een email te sturen over je nieuwe boek.

Uitgeven 2.0 is niet gemakkelijk, maar wel van groot belang. Nu door corona de digitale geest uit de fles is, zal het alleen nog maar belangrijker worden en hoe eerder je ermee begint des te beter het is.

Wat zijn de dingen die je kunt doen om te beginnen aan het Uitgeven 2.0?

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om te beginnen je verkoopmethode te switchen van Uitgeven 1.0 naar Uitgeven 2.0.

• Zorg dat al je boeken niet alleen als papieren boeken te koop zijn, maar ook als ebook. Audioboeken zijn lastiger, dus begin met ebooks.
• Zorg dat je boek in digitale vorm (dus POD en ebook) op zo veel mogelijk plaatsen te koop is. Denk daarbij aan de verschillende webshops als Bol.com, Kobo en Amazon, maar ook aan je eigen website.
• Begin met het opzetten van een eenvoudige website met een pagina over jezelf, eentje over je boeken, een contactpagina en het meest belangrijke, een manier om lid te worden van je mailinglist.
• Zorg dat je via een mailinglistprovider een mailinglist opzet, zodat je emailadressen van lezers kunt gaan verzamelen.

Als je nog nooit over Uitgeven 2.0 hebt nagedacht, dan kan ik me voorstellen dat het je wat gaat duizelen bij het lezen van al het bovenstaande. Houd vooral in de gaten dat Uitgeven 2.0 een lange termijnstrategie is en dat niet alles in één keer hoeft. Begin bij het begin en bouw stap-voor-stap langzaam dingen uit. Alleen op die manier voorkom je dat je helemaal gek wordt!

Verder lezen:

• In de snel veranderende uitgeefwereld is digitaal denken van groot belang. Alleen dan heb je meer commerciële mogelijkheden. Maar wat is digitaal denken? Je leest er meer over in: Digitaal denken. Wat moet ik daarmee?
• De goeroes hebben gelijk! Het hebben van een platform is belangrijk voor je marketingstrategie. Maar wat is dat eigenlijk en wat kun je er als schrijver mee? Meer info via: Help! Ik moet een platform, maar wat is dat?
• Wat is een mailinglist en hoe zorg je dat mensen zich aanmelden? Met een reader magnet kun je lezers overhalen lid te worden en je schrijfsels uit te proberen. Nieuwsgierig? Ga naar: Mailinglist en nieuwsbrief. Hoe doe ik dat?