Een audioboek uitgeven, hoe doe ik dat?

Deze blogpost is eerder uitgekomen op 21 maart 2019 en aangevuld met de nieuwste up-to-date informatie op 28-12-2022.

Audioboeken? Dat is toch alleen voor blinden en slechtzienden? Zeker niet! De tijd dat het luister- of gesproken boek alleen was bedoeld voor mensen met visuele beperkingen ligt alweer ver achter ons. Het streamen van audioboeken is een groeiende vorm van entertainment voor jong en oud. En wij selfpubbers moeten zorgen dat we daar een graantje van gaan meepikken!

De populariteit van het audioboek is de laatste jaren sterk gestegen. Dat heeft voornamelijk te maken met de opkomst van de smartphone, want door dit gadget is het steeds gemakkelijker geworden te luisteren naar boeken waar je ook bent.

Ook door coronapandemie hebben veel mensen het luisteren naar audioboeken en andere audiocontent, zoals podcasts, ontdekt. Niet alleen via de Luisterbieb, maar ook via streamingsdiensten zoals Storytel en Kobo Plus. Daarnaast zijn audioboeken alweer enige jaren lost te koop op Bol.com en Kobo.

Met deze nieuwe mogelijkheden van verspreiding, heb je dus nog meer kans je boek onder de ogen van lezers te krijgen. En waarom niet? Je hebt het werk tenslotte al gedaan. Je hebt het manuscript geschreven en het laten nakijken door een redacteur. Waarom dan niet die tekst in deze nieuwe vorm gieten? Want op hoe meer manieren je boek te koop is, hoe meer je er uiteindelijk van verkoopt.

Maar hoe doe je dat?

Er zijn tegenwoordig twee mogelijkheden. Het inspreken door een stemacteur (of de auteur zelf) en het digitaal inspreken met artificial intelligence (AI), een robot zeg maar.

Een audioboek is een boek dat is voorgelezen

Een audioboek is een voorgelezen boek. Het is geen hoorspel, maar de tekst van een boek voorgelezen door de schrijver zelf, een stemacteur of een AI.
Het lezen van audioboeken kan op twee verschillende manieren. Via streaming/uitlenen of als daadwerkelijke verkoop.

Streaming houdt in dat de lezer het audioboek tijdelijk leent. Dit kan via een abonnementsdienst zoals Storytel of Kobo Plus, waar de lezer een vast bedrag per maand betaald voor een beperkt of onbeperkte keuze uit audioboeken. Als het boek gelezen is, dan gaat het weer terug naar de abonnementsdienst.
Audioboeken kunnen ook worden uitgeleend via de Online Bieb.

Je kunt een audioboek ook daadwerkelijk kopen en in dat geval word jij dus de eigenaar, net als bij een papieren boek of ebook. Webshops als Bol.com, Kobo en Amazon verkopen audioboeken. Deze kan de lezer dan als MP3 downloaden naar hun computer of smartphone.

Neem voor het produceren een audioboekplatform in de arm

Bij het produceren van een audioboek komt meer kijken dan bij de productie van een papieren boek of ebook.
Waar je wellicht bij een papieren boek of ebook het formateren en de vormgeving nog zelf zou kunnen doen (wat ik trouwens niet aanraad), heb je bij een audioboek in elk geval een opnamestudio nodig (en hoogstwaarschijnlijk een stemacteur), of een organisatie die het digitale inspreken mogelijk maakt. Dit is ook de reden waarom het produceren van een audioboek een grotere investering vraagt dan de productie van een ebook of papieren boek. Kanttekening daarbij is wel dat het digitaal inspreken over het algemeen goedkoper is dan het inspreken door een stemacteur.

Het produceren van een audioboek met een opnamestudio is al snel een investering van €2000 voor een boek van 80.000 woorden. Het digitaal inspreken van hetzelfde aantal woorden kan voor zo’n €1000, en via Google Play en Apple Books is het zelfs gratis. Een tweede kanttekening is dat deze laatste twee mogelijkheden nog niet in het Nederlands beschikbaar zijn.

Inspreken van een audioboek via een audioboekplatform

Voor het produceren van een professioneel audioboek, is het goed een audioboekplatform in de arm te nemen. Daarvan zijn er verschillende. Vele nemen naast de daadwerkelijk productie van het audioboek met stemacteurs ook de distributie op zich.
Als je hebt besloten een audioboek te laten produceren, doe dan goed je huiswerk bij het op zoek gaan naar een audioboekplatform. Ga niet zomaar over een nacht ijs en zorg dat je antwoord krijgt op de volgende vragen:

• Wat is het distributiebereik? Distribueren ze ook naar Bol.com en Storytel?
• Zijn er kosten die je zelf moet betalen? Zo ja hoeveel?
• Wat zijn de royalty’s die je overhoudt bij de verkoop en streaming van je audioboek?
• Kun je zelf je eigen ISBN gebruiken?
• Hoe zit het met de marketing? Wat doen zij en wat moet je zelf doen?
• Moet je ook een contract tekenen? Zo ja, let dan op de duur van het contract.
• Is er een zogenaamde royalty-share met de stemacteur en hoef je niks te betalen? Duik ook dan dieper in het contract, want het zou kunnen dat je vastzit aan een contract dat niet of nauwelijks op te zeggen is!

Voorbeelden van audioboekplatformen zijn Audiobook Factory, Bookora en Findaway Voices. Deze laatste is een Amerikaans bedrijf dat ook Nederlandstalige stemacteurs in dienst heeft.

Zelf inspreken of stemacteur?

Het inspreken van een audioboek is een vak apart. Vooral bij fictie, waar het van belang is dat de verteller de emoties van de personages overneemt in zijn stem. Daardoor kom je algauw op het vlak van de acteur en dat is niet iets dat iedereen zomaar kan.

Als je toch zelf je eigen boek in wilt spreken, zorg dan dat je eerst een cursus doet. Op die manier leer je hoe je goed kunt voorlezen. Dit geldt niet alleen voor fictie, maar ook voor non-fictie.
Als je zelf je audioboek hebt ingesproken, wil dat nog niet zeggen dat je ook minder geld kwijt bent. Het is namelijk zeer waarschijnlijk dat het productieteam een langere nabewerking moet doen om de kwaliteit van het audioboek te waarborgen en dat kost geld.

Het inspreken van een audioboek via AI

De laatste paar jaar is de ontwikkeling van het digitaal inspreken van een audioboek met sprongen vooruit gegaan. Het is allang niet meer zo dat een door AI ingesproken audioboek blikkerig klinkt. In het afgelopen jaar is zelfs het digitaal inspreken van fictie zo goed geworden dat het bijna niet meer van een mens te onderscheiden is, inclusief emoties en intonatie.

Er zijn verschillende AI-audioboekplatformen die het digitaal inspreken van audioboeken mogelijk maken. Bij hen lever je de tekst aan als een tekstdocument, of als Epub (ebook). Zij zetten de tekst dan via AI om in gesproken tekst.
Ook de digitaal ingesproken tekst heeft een nabewerking nodig. Dit wordt geregeld door het AI-audioboekplatform. Op die manier wordt de ingesproken tekst op de juiste manier uitgesproken en met de juiste intonatie en emoties.

Naast de productie van digitaal ingesproken audioboeken zorgen sommige van de AI-audioboekplatformen ook voor de publicatie en distributie van het audioboek.
Op dit moment is de verkoop of streaming van digitaal ingesproken audioboeken nog niet overal mogelijk. Sommige webwinkels staan dit namelijk nog niet toe, maar er komen steeds meer bij die dit wel doen.

Een nadeel van het digitaal inspreken is dat dit nog veelal niet in het Nederlands kan. Maar met de grotere acceptatie van digitaal ingesproken boeken en de voortschrijdende technologische ontwikkeling, zal dit in over een jaar of twee hoogstwaarschijnlijk wel kunnen.

Voorbeelden van AI-audioboekplatformen zijn DeepZen (Engels, Frans en Duits), Google Play (Engels, Frans, Duits, Portugees en Spaans), Apple Books (Engels) en Fliki (veel talen, waaronder Nederlands).

Gaat het digitaal inspreken de stemacteurs vervangen?

Een van de grote zorgen die mensen hebben over het gebruik van AI is dat mensenwerk vervangen gaat worden. Raken menselijke stemacteurs hun baan kwijt als auteurs hun boeken digitaal laten inspreken?

De ontwikkeling van digitaal inspreken staat nog aan het begin, maar de verwachting is niet dat stemacteurs hun baan gaan kwijtraken. Er zal ongetwijfeld wel wat veranderen, maar dat wil niet zeggen dat het per se slecht hoeft te zijn.

Audio als content is enorm aan het groeien. Steeds meer lezers willen audioboeken luisteren en de vraag is echt enorm. Er zijn miljoenen boeken op de wereld en er zijn domweg niet genoeg stemacteurs om die allemaal in te kunnen spreken.
Hier kan het digitaal inspreken dus veel betekenen, want op dit moment is er nog maar een heel klein percentage boeken ook verkrijgbaar of te streamen als audioboek.

Ook zal er een verschuiving gaan plaatsvinden in het soort content dat wordt aangeboden. Een schrijver zou bijvoorbeeld een digitaal ingesproken audioboek voor een goedkopere prijs kunnen aanbieden en tegelijkertijd ook een exclusiever product laten maken dat is ingesproken door een stemacteur, dat voor een hogere prijs wordt verkocht. Misschien dat dit exclusievere audioboek extra’s bevat die het digitaal ingesproken audioboek niet heeft.

De superfan wil graag wat meer betalen voor een exclusiever product. De schrijver kan dus audioboeken verkopen in verschillende prijsklassen voor verschillende lezers en zo meer keuze bieden.

Ook kunnen stemacteurs hun stemmen gaan licentiëren aan een AI-audioboekplatform. Deze kunnen de AI de stem van de stemauteur laten gebruiken, waarvoor de stemacteur dan een royalty ontvangt op het moment dat hun stem wordt gebruikt voor het digitaal ingesproken van een audioboek.

De publicatie van het audioboek

De daadwerkelijke publicatie en distributie van een audioboek gebeurt over het algemeen door een audioboekplatform, veelal hetzelfde platform dat ook het audioboek heeft geproduceerd.
Maar er is ook de mogelijkheid via een audioboekplatform alleen de MP3 te laten produceren om deze dan vervolgens zelf via zelfuitgeefplatformen te gaan publiceren.

Om bijvoorbeeld je audioboek op Kobo en Bol.com te krijgen, kun je gebruikmaken van het zelfuitgeefplatform Kobo Writing Life (KWL).
Hiervoor kun je door hun helpdesk een publicatietab laten plaatsen op je KWL dashboard. Net als met een ebook komt een audioboek dat is uitgegeven via Kobo Writing Life automatisch ook op Bol.com terecht. Ook kun je via KWL Kobo Plus als streamingsdienst aanklikken, zodat je audioboek daar ook te krijgen is.
Via Kobo Writing Life kun je zowel een door een stemacteur ingesproken audioboek publiceren als een digitaal ingesproken audioboek.

Net als met papieren boeken en ebooks is het bij audioboeken van belang dat je digitaal denkt. Dat wil zeggen dat in Nederland en België je audioboek in elk geval te koop moet zijn via Bol.com en te streamen via abonnementsdiensten zoals Kobo Plus, Storytel en Spotify.
Ook beschikbaarheid in de Online Bieb is van belang. Hier kun je komen via een CB-aansluiting.

Via de verschillende audioboekplatformen krijgt de auteur een bepaald percentage van de netto verkoopprijs van een audioboek, of wordt er een berekening gemaakt als het audioboek gestreamd is via een abonnementsdienst.
Dit is dus vergelijkbaar met de royalty’s van ebooks.

Een audioboek heeft een eigen ISBN nodig. Je kunt dus niet hetzelfde ISBN gebruiken dat je voor je ebook of papieren boek hebt gebruikt.

De cover van het audioboek is vierkant!

Ook voor het uitgeven van een audioboek heb je een cover nodig, maar denk niet dat je daarvoor simpelweg je ebook cover kunt gebruiken. De cover van een audiobook is namelijk vierkant.

Zorg daarnaast dat je cover gelijk is aan die van je ebook en papieren boek, maar minder druk. Dit verhoogd de herkenbaarheid van de titel. Vergeet ook niet te zorgen dat de audiocover leesbaar is op het kleine postzegelformaat van de webshop of streamingsdienst. Net als de cover van een ebook en papieren boek zal de cover van het audioboek ook voornamelijk online bekeken worden door lezers.

Prijs van je audioboek

Als audioboeken worden gestreamd via abonnementsdiensten hebben ze een prijs van €0,00, omdat het lenen daarvan bij de maandelijkse abonnementsprijs inzit. Wat betreft de verkoopprijs voor bijvoorbeeld Kobo of Bol.com, zal een eventueel audioboekplatform waarschijnlijk richtlijnen hebben.
Zorg in elk geval dat de prijs conform is met de prijs van de andere audioboeken in jouw genre met vergelijkbare lengte.
Het is geen goed idee de prijs van je audioboek gelijk te maken aan die van je papieren boek en/of ebook. Deze drie formaten boeken verkopen het beste met verschillende prijsklassen, ook omdat er verschillende marketingstrategieën zijn voor elk soort boek.

De verkoopprijs van een audioboek dat is ingesproken door een stemacteur zal veelal hoger zijn, dan die van een digitaal ingesproken audioboek.

Het produceren en publiceren van een audioboek is een investering die veel self-pubbers wellicht nog een stap te ver vinden, maar met AI komen er veel nieuwe mogelijkheden. De populariteit van audioboeken blijft groeien. Ga daarom serieus nadenken over deze mogelijkheid van het uitbreiden van je intellectuele eigendom.

Verder lezen:

• Er is nu een samenwerking tussen Draft2Digital en Apple Books voor het gratis digitaal laten inspreken van audioboeken. Goed nieuws voor selfpubbers! Meer info via: Audioboek digitaal inspreken via Draft2Digital
• Het abonnementslezen speelt een belangrijke rol voor audioboeken. Lees hier meer over via: Gaat corona de Nederlandstalige uitgeefwereld veranderen?
• Hoe krijg ik een boekcover die verkoopt? Hierbij 10 tips waarmee je een perfecte cover krijgt. Maar wat heeft een postzegel ermee te maken? Luister of lees: #25 – 10 tips voor het maken van een perfecte cover
• Wil je meer weten over audio in het algemeen dan kan ik het boek Audio for Authors aanraden van Joanna Penn.